Column: Ecclestone, ongrijpbaar en onaantastbaar

Bernie Ecclestone heeft het sinds vorige week niet langer voor het zeggen in de Formule 1. Liberty Media rondde de overname van de koningsklasse van de autosport af en installeerde een driekoppige directie, bestaande uit Chase Carey, Ross Brawn en Sean Bratches. Ecclestone mag de nieuwe eigenaar van 'zijn' speeltje nog wel van adviezen voorzien, maar meer ook niet. De Brit is de regie over de Formule 1 kwijt.

Bernie Ecclestone werd op 28 oktober 1930 geboren als Bernard Charles Ecclestone. Na wat schermutselingen als handelaar in onderdelen voor motoren en een studie scheikunde zette hij na de Tweede Wereldoorlog zijn eerste schreden in de autosport. Eerst zelf als coureur, maar na een aantal crashes op Brands Hatch ging hij zich meer toeleggen op de zakenwereld. Hij investeerde met succes in onroerend goed en keerde in 1957 terug in de racerij, als manager.

Hij behartigde de belangen van coureur Stuart Lewis-Evans en kocht twee chassis' van het ontmantelde Connaught-team. Ecclestone heeft in 1958 ook geprobeerd om zich te kwalificeren voor een Grand Prix, in Monaco. Dat lukte hem niet en hij wel eens gezegd dat het geen serieuze poging betrof. Door zijn vriendschap met Roy Salvadori ging hij zich ontfermen over Jochen Rindt. Rindt verloor in 1970 zijn leven, maar won wel de titel.

Ecclestone was aangedaan, want eerder was ook Lewis-Evans bezweken aan verwondingen na een crash. De Brit zette door en kocht in 1972 het team van Brabham voor 120.000 dollar van Ron Tauranac. Vijftien jaar en twee wereldtitels met Nelson Piquet later verkocht hij de renstal voor 5 miljoen dollar aan Joachim Luhti. Ecclestone was zich toen al meer gaan bemoeien met de gang van zaken achter de schermen.

In 1974 richtte hij samen met Frank Williams, Colin Chapman, Teddy Mayer, Ken Tyrrell en Max Mosley de Formula One Constructors' Association op. Voor die organisatie begon hij al snel met onderhandelingen over de televisierechten. Ecclestone werd in 1978 benoemd tot directeur van de FOCA en hij stelde Mosley (de latere FIA-voorzitter) aan als zijn juridisch adviseur. In 1981 kwam onder hun leiding de eerste Concorde Agreement tot stand, maar niet zonder slag of stoot.

De FOCA streed eind jaren zeventig en begin jaren tachtig van de vorige eeuw met de FISA om de heerschappij over de Formule 1. De Federation Internationale du Sport Automotive (FISA), een onderdeel van de FIA, werd geleid door Jean-Marie Balestre. In 1982 bereikte het conflict een hoogtepunt, toen voor de Grand Prix van San Marino bijna alle FOCA-teams besloten om de wedstrijd te boycotten.

De race werd gereden door slechts veertien wagens: alle FISA-teams, aangevuld met vier FOCA-teams (Tyrrell, Toleman, Osella en ATS), die claimden door hun sponsorcontracten te zijn gedwongen om te mee te doen. Het verraad van de vier FOCA-teams in San Marino kreeg echter nog een vervelend staartje. De vier stallen die zich aan de boycot hadden onttrokken, werden nog jaren tegengewerkt door FOCA-partijen. Zo lukte het Tyrrell pas om aan het einde van 1985 een turbomotor te bemachtigen, twee jaar voordat de turbo in zijn geheel verboden werd.

Lees verder op de volledige siteDe FIA werd uiteindelijk geherstructureerd terwijl de FISA werd opgeheven en Jean-Marie Balestre werd de deur gewezen. Max Mosley werd aangewezen als de nieuwe president van de FIA. De FOCA is nooit opgeheven, maar zorgde jarenlang onder de naam Formula One Promotions and Administration (FOPA), onder leiding van Bernie Ecclestone, voor de promotie van de Formule 1 in de media. In 1996 werden de rechten overgedragen naar de Formula One Administration van Ecclestone zelf, wat een nieuwe controverse veroorzaakte.

Controverse loopt als een rode draad door het leven van Ecclestone. Wat te denken van het omkoopschandaal met de Duitse bankier Gerhard Gribkowsky. Ecclestone betaalde ten tijde van de overdracht van de commerciële rechten voor de Formule 1 een bedrag van 33 miljoen euro aan Gribkowsky. De Brit claimde dat Gribkowsky hem chanteerde, maar In Duitsland startte men met een zaak op verdenking van omkoping. Ecclestone schikte uiteindelijk voor 100 miljoen dollar.

Zo ontsnapte hij aan een gevangenisstraf en dat typeert hem ook wel. Ecclestone was even ongrijpbaar als onaantastbaar. Hij regeerde op geheel eigen wijze, liet af en toe bizarre proefballonnetjes op om hervormingen gedaan te krijgen en straalde ook op 86-jarige leeftijd nog volop energie uit. Zijn werkwijze riep ook veel weerstand op, maar dat deerde of interesseerde hem niet. Maar aan het tijdperk Ecclestone is abrupt een einde gekomen. De Formule 1 zal nooit meer hetzelfde zijn.