Column: Amerikaanse heldenverering

  • Gepubliceerd op 01 jun 2021 12:00
  • 28
  • Door: René Oudman

Als jong kereltje klauterde ik dagelijks tegen een hekwerk van pakweg twee meter hoogte aan. Imitatiegedrag – een Braziliaanse autocoureur vierde op die manier zijn overwinningen. Hij oogde cool, dus moest ik hem nadoen.

Het erf van mijn ouderlijk huis meet ongeveer twee voetbalvelden. Twintig jaar geleden voor een jong Renétje het walhalla. De complete overname van technische gadgets had nog niet plaatsgevonden, zodoende nam ik dagelijks deel aan imaginaire sportwedstrijden welke niet geheel toevallig in de tuin van mijn ouders werd gehouden.

De ene dag was ik Zidane – overig zonder diens traptechniek, de reden waarom mijn ouders het nodig achtten een hek te plaatsten tussen het eigen erf en dat van de buurvrouw – de andere dag was ik Agassi. Als het regende haalde ik stiekem het crossfietsje tevoorschijn. Elk spel werd uiteraard afgesloten met een imaginaire zege en die moest gevierd worden met het imaginaire publiek – waarop ik in het hek klom.

Übercool

De basis voor die grappenmakerij ligt in 2001. Ik keek als zevenjarige voor de eerste keer naar de Indianapolis 500, een dolenthousiaste Allard Kalff vertelde vanaf locatie op wie de kijker moest letten. Onder de favorieten uiteraard Arie Luyendyk. De bovennatuurlijke magnitude van deze wedstrijd was zelfs voor de televisie in een klein Noord-Drents dorpje voelbaar. Binnen enkele minuten had ik het Indy-virus te pakken en na afloop wilde ik net zo zijn als de winnaar, debutant Hélio Castroneves.

Zo begon mijn hek-klauter-avontuur, welke pakweg een jaar of vijf heeft geduurd. Dat zat zo: Castroneves beklom na het winnen van de Indy 500 het hekwerk dat de baan omzoomt. De Amerikanen noemden hem Spider-Man. Übercool. Hij had het blijkbaar al eerder gedaan, maar dit was de eerste keer dat ik zoiets zag. Op dat soort momenten kan het brein van een klein ventje razendsnel gedrag implementeren.

De liefde voor Indianapolis is altijd gebleven. Maar waarom? Waarom heeft Amerika, en met name de Indy 500, zo’n speciale plaats in mijn hart? Voor de buitenstaander is het wellicht een lastig te duiden sportevenement. ‘De complete staat Indiana loopt uit voor bier en hotdogs om gedurende drie uur 33 autocoureurs achthonderd keer naar links te zien sturen. Elk foutje wordt bestraft met een klap in een betonnen muur en de winnaar krijgt een fles melk’ klinkt op zich niet heel uitnodigend, maar de sweet science en de tradities maken het zo briljant. Vergelijk het met de Formule 1 in Monaco, maar dan mét spektakel.

Stijgende verbazing

In de afgelopen jaren ben ik dieper ingegaan op de vraag ‘waarom’. De historie trekt mij, de statistiekjes, maar voornamelijk het respect waarmee elke coureur wordt bejegend. Van sterrijders tot mindere goden en van thuishelden tot onbekende buitenlanders, iedereen ontvangt applaus. Voormalig winnaars staat bovendien een pauselijke behandeling te wachten. Je kan ‘m als voormalig Indy 500-winnaar bij elke andere race in de muur hangen, je kan je vrouw in elkaar timmeren, je hond vergassen en het gemeentehuis just for fun in de fik steken – voor de overlevering geen issue, je bent vanwege het winnen van de Indy 500 een heilige.

Die mate van heldenverering mis ik in Europa. Kijk eens naar de manier waarop wij met onze actieve racelegendes omspringen. Fernando Alonso (39) en zelfs Sebastian Vettel (33) worden ondanks hun beeldschone erelijsten geregeld de grond in geboord. Als ze een keer flink scoren, zoals Vettel laatst in Monaco, stijgt er een verbazing op die vergelijkbaar is met de reactie van een jonge ouder die zijn of haar kindje voor de eerste keer ziet lopen.

Leren van Amerikanen

Niets van dat bij op Indy. Juan Pablo Montoya – hier geregeld belachelijk gemaakt vanwege de omvang van zijn taille – is een heilige in Indianapolis, hij won de 500 immers tweemaal. Takuma Sato, in het collectieve F1-geheugen de boeken ingegaan als notoire brokkenpiloot, heeft met evenveel zeges eveneens een legendarische status.

Castroneves vierde afgelopen maand zijn 46ste verjaardag en won zondag voor de vierde keer op Indianapolis, een heldendaad. Een andere tak van autosport – zeker, het mentale aspect weegt zwaarder dan in menig F1-wedstrijd het geval is. Doch werd hij gevierd op een manier zoals racelegendes toekomt. Niet alleen hij, maar ook die eetgrage Montoya, de onvolprezen Sato en zéker F1-kampioenen als Alonso en Vettel. Laten we vooral eens meer waarderen wie er nog allemaal rondrijden – wat dat betreft kunnen we nog wat leren van de Amerikaanse racefans.

Rest mij om Castroneves’ vierde zege maar eens te eren. Zien of dat hek in de tuin van mijn ouders me nog houdt!

René Oudman
Twitter: @reneoudman

Reacties (28)

Login om te reageren
  • ´De ene dag was ik Zidane – overig zonder diens traptechniek, de reden waarom mijn ouders het nodig achtten een hek plaatsten tussen het eigen erf en die van de buurvrouw – de andere dag was ik Agassi. Als het regende haalde ik stiekem het crossfietsje tevoorschijn. Elk spel werd uiteraard afgesloten met een imaginaire zege en die moest gevierd worden met het imaginaire publiek – waarop ik in het hek klom.´

    Herkenbaar, Ik dacht dat ik de enige ´gek´ was die dat vroeger deed. En dan vooral ook gewoon zelf de comentator spelen en juichen zoals de spelers/tennisers/racers dat deden.

    • + 0
    • 1 jun 2021 - 12:08
    • Een 46 jarige braziliaanse taxichauffeur die de indy 500 wint........man man man.
      En dan wenst Liberty amerikaanse rijders in de F1.........laat me niet lachen zeg, daar moet je wel iets meer kunnen dan volgas rechtuit rijden.

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 15:21
  • Quovadis

    Posts: 261

    In de US of A is autosport veel meer ingebakken dan hier , ik was fervent fan van de indycars, wat eigenlijk kwam door mijn "held" Nigel Mansell die na de F1 de Indycars in ging en terwijl hij nog regerend F1 kampioen was ook nog even de Indycar Champion werd.
    De coureurs worden daar inderdaad vereerd, en niet zo snel afgebrand.
    Helaas hier wordt je zoals mijn moeder zaliger het zei: eerder overreden door een strontkar dan door een gouden koets.
    De Glorie is echt een momentopname....oftewel je bent zo goed als je laatst behaalde resultaat.

    • + 1
    • 1 jun 2021 - 12:29
    • Amerikanen schieten wel door vind ik in verering. ´wij´ zijn dan weer het andere uiterste. Amerikanen scheelt het over het algemeen geen r*k wat er buiten Amerika gebeurt. Op een paar verdwaalde voetbalfans na.

      Hier mogen we inderdaad wel een beetje meer respect hebben voor helden, Maar we moeten ook niet gaan doorslaan. Als ik dan toch moet kiezen geef mij dan maar de europese mentaliteit.

      hUn maken van hun basketball/Honkbal/football een wereldkampioenschap. Waarbij alleen Amerikaanse teams mee doen. Zie je dat hier al gebeuren met de CL ? Nee.

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 12:39
    • @royalere En dan zijn er in Europe nog grote verschillen in 'heldenverering'. Zelfs als je de inwoners der Lage Landen met elkaar vergelijkt. Ik ben niet echt voor heldenverering. Die individuele helden gaan te veel met alle eer lopen en dat is meestal onterecht.

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 16:01
  • De ervaring van Helio heeft hem de zegen gebracht.
    Opzettelijk bleef hij achter de eerste rijder. Bij de één na laatste ronde Onboard, zag ik hem pushen met zijn gaspedaal, om de motor en de banden de bandendruk op te voeren en zachtjes ook door de bochten meer gas kon geven en dus sneller naast de eerste rijder, in te halen.

    Helio, ik mag hem niet, tja ik vind het een showbal, maar het is een toprijder. Och iedereen was zo blij voor hem, en ik maar denken hoe de race verliep en hoe Rinus het had verloren. Maar goed, toen kwam die kus op zijn hoofd van de legende Mario Andretti. Poeh, dan heb je het wel gedaan zeg.

    • + 1
    • 1 jun 2021 - 12:36
  • Heel leuk René! -al wat ouder hier, dus ik was als kind vaak Niki Lauda. En de Indy500 kende ik, maar dan vooral van de dodelijke crashes; vaak slecht beeld ook (Amerika had een ander soort systeem camera's ofzo?) maar die dodelijke crashes fascineerden tot op het bot. Ook de auto's en zelfs het lettertype -die dikke gele letters- hoe de Amerikanen de namen van de rijders in beeld brachten. De vraag die ik vaak hardop stelde; ,,Hoezo durf je dat?! Steeds een race rijden waarin je kunt sterven?!" Door die bril keek ik ook naar de formule 1. De namen klonken stuk voor stuk als gladiatoren, nee als Marvel Comics superhelden misschien wel: Jody Scheckter, Carlos Reutemann, Jacques Laffite, Vittorio Brambilla, Niki Lauda, Emerson, Fittipaldi, Bruno Giacomelli, James Hunt, Clay Regazzoni, Mario Andretti, Gilles Villeneuve, Ronnie Peterson, Jochen Mass.. Iedere naam klonk als een lied van de muziek die ik het allermooist vond. De heldenstatus kon niet groter door mijn kinderbril gekeken. Zo wil ik naar de coureurs kunnen blijven kijken. Niet te doen ik weet het, maar ook mijn broek zakt soms af als ik merk hoe iedereen met de rode pen klaar zit om een misstap te veroordelen. Kritisch is niet per se verkeerd, maar zò kritisch dat het een missie wordt is zaaddodend in mijn wereld. Ik houd van de sport en hun coureurs. Gladiatoren zijn het jammergenoeg niet meer. Misschien is de sport wel te klinisch of zelfs te veilig geworden. 'Zij die sterven gaan groeten u;' bij formule 1 niet, maar daar voel ik nog wèl 'n randje van bij de Indy500 De Amerikanen spelen daar dan ook keìhard op in. Dat doen ze goed want ik wil dat ook voelen. Dàt is net sentiment wat ik erbij wil beleven. Ja, voor mij ook magisch die Indy500. De traditie, de statistieken, precies wat je zegt. Dus dank!

    • + 5
    • 1 jun 2021 - 12:40
    • *tik- en stijlfoutje hier en daar dus verzin de edit er maar effe bij. ;-)

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 12:43
    • Mooi omschreven Zeswieler, en mensen die zich ergeren aan een schrijffoutje klimmen maar lekker in een hek.

      • + 3
      • 1 jun 2021 - 12:49
    • Je kan gelijk hebben hoor, Ik was van na die tijd. Maar is dat niet altijd zo? Over 30 jaar hebben ´wij´ oude lullen het over die geweldige tijd van schumacher/Hakkinen/Vettel/Alonso/Hamilton/Verstappen. Ik denk dat er een kern van de waarheid in zit maar tijden veranderen nu eenmaal.

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 12:59
    • He Royalere, ik schreef vooral hoe ik het beleef en beleefd hèb, maar niet hoe het ìs. Dus wat mij betreft gaat het niet of ik wel of geen gelijk heb, want ik omschrijf puur wat ik meemaakte en hoe ik het meemaakte. Dit is voor iedereen verschillend natuurlijk. En dìt was mijn beleving als jongmens.
      Ik zou het wel prettig vinden als het basis respect wat toenam; een foutje of een minder slim momentje en social media ontploft. Iedereen weet dat en kent dat. Ik probeer daar zo min mogelijk aan bij te dragen. Niet als gutmenscherig heilig boontje, maar gewoon om niet zo te verzanden in al die negativiteit die helaas meestal de uitgangsbasis is.
      Ik kijk gewoon heel m'n fckn leven formule 1. Das niet voor niks. Ik hou d'rvan.

      • + 1
      • 1 jun 2021 - 15:23
    • Aha op die manier. Ja zelfs ik krijg er nu last van. Vroeger was alles beter . IK roep dat nu zelfs al wel eens(34 jaar) Dus ik ga ook wel met sterke verhalen komen als de jonge garde wat wilt weten over een jaar of 20/30(als ik het meemaak :p

      • + 1
      • 1 jun 2021 - 16:20
    • Jane

      Posts: 1.129

      Mooi geschreven!

      • + 1
      • 1 jun 2021 - 23:16
  • patrob

    Posts: 1.303

    De "Amerikaanse" sporten kenmerken zich in mijn ogen toch vooral door het slaaf zijn van de commercie. Dan kunnen we hier heel erg gaan klagen, maar zo erg als het daar is is het hier gelukkig niet. Sporten als American Football en Baseball (waar ik overigens op de één of andere manier wel heel graag naar kijk) lijken wel bedacht te zijn om rond reclameblokken gespeeld te worden. Je moet er toch niet aan denken dat je voetbal aan het kijken bent, er na 5 minuten een ingooi is en het spel wordt doodleuk 5 of 10 minuten stil gezet zodat we thuis met zijn allen naar een reclameblok kunnen gaan kijken.

    • + 1
    • 1 jun 2021 - 12:57
  • Dit vond ik een mooie column! Ik hoop ooit ergens in de komende jaren de Indy 500 zelf te gaan bezoeken. Staat echt bovenaan mijn lijstje.

    Voor wat betreft respect naar oudgedienden in de F1... het klopt. We herinneren ook vast en zeker ook nog wel het boe-geroep na de race 2 of 3 jaar geleden. Afschuwelijk. Van wat ik mij nog kan herinneren van eind jaren 90 en begin 00's, werd er voor iedere rijder geklapt op de tribune. Het is heel jammer om te zien dat dit aan het veranderen is. Net zoals onze hele samenleving aan het veranderen is. Respect en tolerantie naar elkaar wordt rap minder. Mijn inziens een slechte zaak.

    Als Vettel fan baal ik ervan dat hij de grond in is geboord afgelopen jaar. Aan de andere kant denk ik, hij is wel mooi 4x wereldkampioen geworden!

    • + 1
    • 1 jun 2021 - 13:02
  • leuk stuk heer Oudman.

    Mijn held was vroeger o.a. Jos the Boss,
    heb hem ook wel eens nagedaan moet ik eerlijk bekennen, die dramatische pitstop tijdens de Duitse gp van '94...
    Met een benetton b194 (schaal 1:18) en een fles wasbenzine,
    dat ging best goed!

    • + 5
    • 1 jun 2021 - 13:02
    • Ik deed hem ook na. stond altijd in het grind met mijn driewieler

      • + 5
      • 1 jun 2021 - 13:07
    • was trouwens tevens de laatste keer dat Pete een F1 modelauto kreeg van paps en mams...

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 13:07
    • @Pete En niet lang daarna ging het ouderlijk huis in vlammen op?

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 13:10
    • nee joh @schwantz34

      dat was pas veel later, en dat was alleen maar de garage, wilde toen die Williams pitbox brand nadoen

      • + 2
      • 1 jun 2021 - 13:12
    • ja toen deed hij maldonado/Williams na in de pitbox in zijn slaapkamer.

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 13:13
    • ga trouwens zsm een Haas F1 modelauto kopen, zit me nml te bedenken dat ik de Grosjean crash nog moet nabootsen

      • + 1
      • 1 jun 2021 - 13:13
    • Daar zou ik mijn handen niet aan branden Pete.

      • + 1
      • 1 jun 2021 - 13:16
    • Beri

      Posts: 6.387

      Lauda is te lang geleden voor je @Pete?

      • + 1
      • 1 jun 2021 - 14:02
  • Joeppp

    Posts: 7.686

    Wanneer je naar het Goodwood festival gaat merk je toch wel dat coureurs geëerd worden. De oudere coureurs als Jacky Steward worden daar op handen gedragen.

    • + 0
    • 1 jun 2021 - 13:13
  • Een goed stuk. Hier in europa geld letterlijk de wet zo goed als je laatste race... Amerika heeft veel meer respect voor het gehele cv.

    Ik verbaas me er vooral over hoe makkelijk voormalig F1 coureurs de grond in worden geboord na een succesje in een andere klasse... vaak gecombineerd met kritiek op het niveau van de klasse...

    Ik weet nog heel goed toen Caterham Andre Lotterer op Spa inschreef. Bijna geen fan die het begreep. Hij bracht geen geld mee en was geen GP2 coureur... "hij had alleen een aantal keren le mans op zijn naam geschreven" Lotterer reed die kwalificatie ruim 8 tienden sneller dan vaste coureur Ericsson. De week erop begreep niemand waarom Lotterer niet kon blijven? Dat Porsche contract kon immers wel verscheurd worden toch?

    In Europa mogen we die tunnelvisie van eenrichtingsverkeer richting F1 best verminderen... er zijn immers geweldige coureurs in geweldige andere klasses aanwezig

    • + 2
    • 1 jun 2021 - 13:33
    • De F1 is en blijft de koningsklasse. en ja er zijn meer geweldige rijders. Net zoals je ook geweldige voetballers hebt rondlopen in de uefa cup. Toch blijft de champions leage de maatstaf. Niks vreemds aan.

      Kijk alleen al even naar het snelheidsverschil tussen de F1 en de rest. Over 1 rondje zijn die wagens 10+ seconde sneller dan de indywagens op de meeste banen. Moet je dat dan maar ontkennen? Ook de rijders (de meeste) in de F1 is de top der top. er zijn uitzonderingen vooral ´paydrivers´ maar ik heb nog nooit een paydriver WK zien worden.

      Dus: Ja er zijn betere rijders als een paar die nu F1 rijden, Maar laten we de F1 niet gaan downplayen. Het is de absolute top in de autosport. De enige klasse die een beetje in de buurt komt en waar ik ook heel veel respect voor heb is rally. en dan niet die micky mouse rondjes maar gewoon een hele lange baan als sierra. Ongelofelijk wat die kunnen . Vooral als je de onboard beelden ziet.

      • + 0
      • 1 jun 2021 - 13:41
    • Je hebt gelijk royalere en ik wil zeker F1 niet downplayen. Ik vind t soms alleen echt bizar dat bijvoorbeeld een Kimi soms zo erg wordt gedowngrade dat t lijkt alsof elke F3 coureur hem wel even kan verslaan.

      Of Albon die helemaal door t stof wordt gehaald na een goed debuut seizoen maar een slecht RB seizoen... ik denk dat de helft van de F2 uberhaupt geen kans heeft om hem te verslaan.

      Dan heb je ook nog geweldige coureurs zoals ik probeer aan te tonen met Lotterer... die eigenlijk nooit een eerlijke kans hebben gekregen door de politieke spelletjes van F1. Nick Cassady is er ook zo 1. Frijns misschien ook wel.

      • + 1
      • 1 jun 2021 - 14:14

Gerelateerd nieuws