Historie: Het bijzondere A1GP-avontuur van Jos Verstappen

Jos Verstappen vertrok na 2003 bij het kleine F1-team van Minardi. De Nederlander was beu van de achterhoedegevechten. In 2004 zocht de Limburger samen met zijn management naar een ander zitje in de koningsklasse. Het bleek ijdele hoop. Verstappen stond een jaar langs de zijlijn. Formule 1 bleef nog wel in het achterhoofd zitten, maar de pijlen werden in 2005 op de IndyCar gericht (toentertijd ChampCar). Een overstap naar de Amerikaanse klasse ging ook niet door vanwege gebrek aan financiële daadkracht. Verstappen wilde dolgraag weer racen, maar de vraag was waar.

A1 Team Netherlands

In 2005 zou een nieuwe openwielklasse van start gaan, de A1GP. De organisatie zag zichzelf als de World Cup of Motorsport. Het was niet een rijderskampioenschap, maar een landenwedstrijd. Elk team werd uitgerust met een Lola A1GP, chassis Lola B05/52. De krachtbron was 3,4-liter Zytek-motoren met maximaal 550 pk tot de beschikking. Het rubber werd geleverd door Cooper Tires. Het eerste seizoen zou van start gaan eind september 2005 in Groot-Brittannië en het zou doorlopen tot in de wintermaanden van 2006. In de tussentijd vloog het hele circus van hot naar her over de gehele wereld. 

Voormalig autosportcoureur Jan Lammers wilde graag met een eigen team Nederland vertegenwoordigen in deze gloednieuwe klasse. Verstappen was nog een vrij man en van het één kwam het ander. De voormalig F1-coureur werd gebombardeerd tot eerste rijder, Jeroen Bleekemolen als reserverijder.

Nieuwe motivatie

Verstappen had zin in het nieuwe avontuur, maar er moesten ook prestaties op het asfalt gelegd worden. In de oranje geverfde Lola ging de kersverse A1GP-rijder de strijd aan met bekende namen uit de racerij, zoals Will Power (Australië), Nelson Piquet jr. (Brazilië), Karun Chandhok (India), Neel Jani (Zwisterland), Scott Speed (USA) en Alex Yoong (Maleisië). Elk landenteam kon meerdere rijders van de eigen natie inzetten per weekend, maar Verstappen zou alle races op zich nemen.

Stroef begin

Het seizoen 2005-2006 bestond uit elf weekenden met een sprint -en hoofdrace. Het debuut liep niet zoals gehoopt. De eerste wedstrijd viel Verstappen uit op Brands Hatch na een crash. In de hoofdrace kon de Nederlander de eerste punten scoren met een zevende plaats. Geen man over boord, want er waren nog genoeg kansen in het vooruitzicht. Maar het liep daarna nog steeds stroef. Met als beste uitschieters tot dan toe een paar vierde plekken. Verstappen draaide zijn hand er niet voor om. Hij kwam er om te winnen. De snelheid was er heus wel, maar het viel nog niet zijn kant op. 

Durban

Aanbeland in Zuid-Afrika zou het tij keren voor Verstappen. De kwalificatie was veelbelovend. De Limburger zette de vierde tijd neer. Tijdens de wedstrijd schoot hij snel naar voren en kroop in de staart van de wagen van Frankrijk die aan kop lag. Inhalen op het stratencircuit in Durban was bijna een mission impossible, ​​​​maar een Verstappen blijft een Verstappen en neemt geen genoegen met een tweede plaats. In de laatste ronde probeerde de Nederlander een move aan de buitenkant, terwijl Alexandre Prémat verdedigde aan de binnenkant. Verstappen kwam bij het ingaan bij de bocht op het vuil terecht en spinde. Een zestiende plaats was het enige wat resteerde. 

Masterclass

De klassering van de sprintrace was het startpunt van de hoofdrace. Verstappen moest dus vanaf P16 de tweede ontmoeting in Durban aanvangen. Punten, laat staan een podium of een zege leek onbegonnen werk. Maar een Verstappen geeft nooit op. Vanaf die zestiende positie knalt de voormalig F1-coureur als een raket naar voren. De Nederlander profiteert van crashende concurrenten. Daarna door een slimme alternatieve strategie deed hij mee om die felbegeerde overwinning. Verstappen hoefde nog alleen af te rekenen met Jani. De Zwitser maakte een slippertje op het end, waardoor er een kans ontstond voor een aanval. Dat zou niet gemakkelijk worden, maar met de ervaring van de dag daarvoor, zou Verstappen beter voorbereid zijn. Jani verdedigde op dezelfde plek als Prémat een dag eerder en dwong Verstappen naar de buitenkant. Maar dit keer zat Verstappen er beter naast voor het ingaan van de bocht en kon buitenom zijn opponent inhalen. De Nederlander won hierdoor zijn eerste wedstrijd op magistrale wijze. Jos was The Boss in Zuid Afrika. Het zou echter wel bij deze overwinning blijven dat seizoen.

Kink in de kabel
 
Ondanks een seizoen met hoogte -en dieptepunten, besloot Verstappen het tweede seizoen ook uit te komen voor het Nederlandse team van Lammers. Zeker met het oog op de openingsrace op Zandvoort waar hij hoopte om zijn thuispubliek op de stoelen en banken te krijgen. Zover zou het nooit komen. Geld was de bottleneck. Volgens Verstappen en zijn management was zijn jaarpremie van 1 miljoen dollar per jaar nog niet (volledig) betaald. Ze eisten een bankgarantie, maar Lammers, en zelfs de A1GP-organisatie, wilde daar niet aan beginnen. De populaire Limburger nokte er mee en Verstappen-fans zouden hun idool dus niet meer in actie zien. 

"We wilden geen herhaling van vorig seizoen", reageerde Verstappen, toentertijd opgetekend door Eindhovens Dagblad. "Rijden, de hele wereld over reizen en wachten op je salaris. Ik heb echt maandenlang op mijn centen moeten wachten, terwijl ik er alles voor doe om de A1GP te promoten. Ik was op de Masters in Zandvoort, gaf demonstraties in Assen en Rotterdam. Terwijl er nooit op tijd betaald werd. Gistermiddag zijn nog financiële zaken geregeld die met vorig seizoen te maken hadden.''

Sluimerend conflict

Een paar jaar later in 2008 was de kou nog niet uit de lucht tussen Lammers en Verstappen. De bom barstte na enkele pittige uitspraken van de 51-jarige Lammers over een van Nederlands meest succesvolle Formule 1-coureur aller tijden. Lammers zei onder andere dat voor Verstappen het woord 'lul' is uitgevonden. Ook stelt hij dat zowel Verstappen en zijn manager Huub Rothengatter karakterloze eikels waren.

Deze uitspraken van Lammers lokten een reactie van Verstappen uit. In zijn column in De Telegraaf zei hij: ''In een sportmagazine heeft hij me zwart proberen te maken in een terugblik op onze A1 Grand Prix-periode. Ik sta daarboven. Het typeert de persoon Lammers. Hij is klein en klein gebleven. Het is nog altijd zo dat de kijkcijfers vele malen hoger waren toen ik nog voor Team Nederland uitkwam. Als hij zo begaan is met zijn A1-team, waarom reed hij dan afgelopen weekeinde in Amerika? Maar meer wil ik er eigenlijk niet over zeggen. Ik trek me niets van Jan aan. Hij is mij te min.''

Strijdbijl begraven

Een paar weken later werd de strijdbijl begraven en boden ze elkaar excuses aan voor de gedane uitspraken. Tot een hernieuwde samenwerking kwam het niet meer. Daarvoor was er teveel gebeurd op zakelijk vlak. Lammers en Verstappen gingen hun eigen weg. A1 Team Netherlands bleef vasthouden aan Jeroen Bleekemolen en had Robert Doornbos als nieuwe troef aan de line-up toegevoegd. Verstappen ging rijjden in het langeafstandsracen en won de 24 uur van Le Mans in de LMP2-klasse.

Het seizoen 2008-2009 zou het laatste seizoen worden van A1GP. De organisatie kampte met financiële problemen en moest noodgedwongen na vier seizoenen de stekker eruit trekken. Daarmee kwam er ook een einde van A1 Team Netherlands. De herinnering aan dit avontuur blijft bestaan, mede dankzij die uitmuntende zege van Verstappen in Durban. Het was een prachtig stukje Hollandse autosportgeschiedenis.