Preview van de 108ste Indianapolis 500

'Drivers, start your engines'. Deze beroemde oneliner wordt zondag om 18:38 uur Nederlandse tijd door levende racelegende Roger Penske uitgesproken. Het is de opmaat richting de start van de 108ste Indianapolis 500. De wedstrijd is een van de grootste autosportraces van het universum, naast de Grand Prix van Monaco en de 24 uut van Le Mans. In dit artikel een uitgebreide preview over de beroemdste oval-wedstrijd.

The Greatest Spectacle

De Indianapolis 500 bestaat al sinds begin de twintigste eeuw. De allereerste editie vond plaats 113 jaar geleden. Op 30 mei 1911 werd Roy Harroun in een Marmon Wasp, een 7820 cc zescilinder als overwinnaar afgevlagd. De enige Nederlander die op de Indianapolis Motor Speedway won, was Arie Luyendyk. In 1990 en 1997 schreef hij de historische race achter zijn naam. De meeste overwinningen hebben A.J. Foyt, Al Unser, Rick Mears en Heilo Catroneves met allen vier zeges op hun conto. Catroneves is nog steeds actief en ambieert om als eerste rijder ooit voor de vijfde keer de fameuze oval race op zijn conto te schrijven. 

Knetterhard

De baan in Indianapolis is een oval van 2.5 mijl (4 kilometer) en kent vier lange kombochten naar links. In totaal rijden de 33 coureurs 500 mijl over 200 rondes. Dat is omgerekend 805 kilometer. Snelheden boven 350 km/u halen de coureurs met speels gemak. De snelste ronde plus beste gemiddelde over vier rondes staat nog steeds op naam van Luyendyk. De tweevoudig Indy 500- winnaar reed tijdens de kwalificatie in 1996 een tijd van 0.37.616 Gemiddeld over vier laps reed de Nederlander 381 kilometer per uur (236.986 mijl). Pole verdiende Luyendyk er niet mee omdat de kwalificatie net als in 2024 over meerdere dsgen werd verspreid. De eerste startpositie ging naar Tony Stewart met een gemiddelde van 233.718 mijl per uur.

Het polerecord - de beste tijd ooit waarmee dus de poleposition wordt veroverd - is dit jaar verbroken door Scott McLaughlin. Over vier rondes reed de Nieuw-Zeelander een snelheidsgemiddelde van maar liefst 234.220 mijl, omgerekend 376.940 km/u. Dat was 0.003 sneller als het vorige record, gereden door regerend kampioen Alex Palou in 2023. VeeKay heeft door verbetering van McLaughlin nu de derde snelste tijd ooit in handen met 234.211 mijl (376.926 km/u).

Brickyard

De speedway kenmerkt zich door de beroemde Brickyard. Dat is een smalle strook van klinkers (bricks) bij de start -en finishlijn. Het is een prachtig eerbetoon aan de vroegere jaren. 115 jaar terug, in 1909, lag de gehele kombaan er vol van. In totaal 3.2 miljoen stuks. De oval was oorspronkelijk van grind, kalksteen, teer en 220.000 gallons (ca. 833.000 liter) asfaltolie.

Het was een gevaarlijke ondergrond voor de bolides. Gladheid veroorzaakte bij de eerste race in Indianapolis meteen voor chaos en vijf dodelijke ongevallen. Direct greep de eigenaar van het circuit in om ernstige ongelukken in de toekomst te voorkomen. In 63 dagen tijd was de baan omgetoverd naar een baan met met een laag van stenen. 'Brickyard' is daarom de gebruikelijke bijnaam voor de Indy 500.

Volle melk

Als VeeKay eerste wordt, krijgt de Nederlander geen champagne, maar een fles melk. Niet alleen om op te drinken, maar ook - volgens de traditie - om over het eigen hoofd te gieten. De deelnemers geven vooraf hun favoriete melksmaak door aan de organisatie. De Nederlander koos voor volle melk. Dit ongebruikelijke tafereel stamt uit 1936. Tijdens de 24ste editie was het erg warm. Louis Meyer won voor de derde keer en was uitgeblust. Hij kon wel een oppepper gebruiken en vroeg om karnemelk, volgens Meyer een voedzame en verfrissende drank.

Ondanks meerdere pogingen van een marketeer in de melkindustrie kwam het melk drinken door de winnaar pas in 1954 van de grond. De coureur die zegevierde kreeg namelijk 400 dollar bonus bij het achterover klokken van een glas melk. In 1956 werd het gemeengoed dankzij de winnaar Pat Flaherty, die een tekort aan calcium had. Die tikte na de race twee flessen achterover. Naast melk werd er vanaf 1954 ook een glas water aangeboden aan de winnaar, maar na een aantal jaren besloot de organisatie om alleen het 'witte' drankje aan te bieden.

Memorial Day 

De Indy 500 bestaat uit nog meer tradities. Zo vindt het evenement altijd plaats in mei op de laatste zondag voor Memorial Day. Op deze feest -en gedenkdag worden Amerikaanse soldaten herdacht die zijn overleden, voornamelijk door oorlogssituaties. Voor de start staat de organisatie extra stil bij deze bijzondere dag met ceremonies en patriottische liederen. In 2020 was het de eerste keer in de historie dat de legendarische race niet rondom Memorial Day werd gehouden. Dit kwam door de gevolgen van het coronavirus. De wedstrijd was toen verplaatst naar 23 augustus.

Double Duty

Kayle Larson gaat zondag 26 mei wel een bijzondere dag tegemoet. Eerst debuteert de Amerikaan op de Indianapolis 500 en zal daarna per vliegtuig naar Charlotte afreizen naar zijn vertrouwde NASCAR voor de Coca-Cola 600, een van de belangrijkste wedstrijden in die klasse naast de beroemde Daytona 500. De kans bestaat dat Larson zich kan kronen tot Indy 500-kampioen met een zesde startpositie. Als de NASCAR Cup-kampioen van 2021 de fameuze ovalrace op zijn naam schrijft, moet de Amerikaan zich wel haasten naar het vliegveld.

In 2014 was de Double Duty het laatst door gedaan door Kurt Busch. De eerste keer gebeurde het in 1994 door John Andretti. Larson wordt de elfde rijder die deze twee wedstrijden gaat rijden. Tot op heden IndyCar-NASCAR-combi geen geweldig succesverhaal. Nog nooit heeft iemand beide wedstrijden gewonnen en de gemiddelde resultaten zijn wisselvallig. Degene met het beste track record was Tony Stewart in 2001 met een achtste klassering op de Brickyard en een derde plek in Charlotte. De Amerikaan werd in het verleden zowel NASCAR-kampioen (2002, 2005 en 2011) en de allerbeste in de IndyCar (1997).

Wat gebeurde er in 2023?

De 107de editie werd in de allerlaatste ronde gewonnen door tweevoudig IndyCar-kampioen Josef Newgarden. In een chaotische slotfase met drie rode vlaggen verschalkte de Penske-coureur winnaar van 2022 Marcus Ericsson. Voor de Amerikaan zijn eerste zege op de Brickyard. Newgarden moest alle zeilen bijzetten met een jagende Ericsson achter hem aan in de slipstream. De Penske-rijder zwalkte naar de finishlijn om de 'draft' te breken en reed zelfs een deel over de ingang van de pitstraat . Dat is vanaf heden verboden omdat het tot gevaarlijke situaties kan leiden.

Voor VeeKay eindigde een zeer sterke optreden in mineur na een pitstopdrama. De Nederlander verloor de controle bij het wegrijden uit zijn pitbox en raakte concurrent voor de zege Alex Palou. VeeKay kreeg een straf en dat de kwam Nederlander niet meer te boven ondanks een sterke comeback. De Hoofddorper finishte uiteindelijk als tiende.

Startopstelling

VeeKay start zondag op de derde startrij. De eerste drie posities zijn geclaimd door de ultrasnelle Penske-bolides, voor de tweede keer in de historie van de renstal (1988). McLaughlin is de trotse polesitter met teamgenoot Will Power en Josef Newgarden vlak naast hem. Katherine Legge is de enige vrouwelijke deelnemer. Op  'Bump Day' viel de 19-jarige debutant Nolan Siegel af als enige af als nummer 34. Voor de Indianapolis 500 zijn drieëndertig startbewijzen beschikbaar. Poleposition biedt geen garantie voor de zege. In de statistieken is dat diudelijk terug te zien. 21 keer werd er vanaf pole gewonnen. 

Waar op tv te volgen?

De Indanapolis 500 is in zijn geheel te zien op het open kanaal van Ziggo Sport en op het kanaal Ziggo Sport Racing. Op het open kanaal is vooraf om 17:00 uur Race Café te volgen waar ook wordt teruggeblikt op de Grand Prix van Monaco. Wil je alvast van de wedstrijd in Indianapolis de sfeer proeven? Dan is het verstandiger om misschien over te schakelen naar het racekanaal waar meer aandacht wordt besteed aan de wedstrijd. Die uitzending begint ook om 17:00 uur. De race start officieel om 18.45. Heb je geen Ziggo-abonnement? Niet getreurd. Voor €3.99 kan je de wedstrijd los aanschaffen op de website van Ziggo Sport Totaal, een zogeheten Pay Per View. Via de website of Ziggo Sport Go App kan je dan de race volgen.