Daar stond hij dan met zijn grote oren, Mickey Mouse, op het rechte stuk van de 'one mile-oval' van de Walt Disney World Speedway. We schrijven 27 januari 1996. De dag dat IndyCar opgedeeld werd in twee kampioenschappen. Wat er zou volgen was een gevecht tussen Amerikaanse autosportfans die deed denken aan een koude oorlog. Er zijn vele reportages gemaakt die over het CART-kampioenschap en de IRL gingen. Namens de Nederlanders stond Arie Luyendyk aan de start.
Het was in 1991 toen USAC en Tony George met elkaar in de clinch raakten. George, eigenaar van de Indianapolis Motor Speedway, had tabak van CART (Championship Auto Racing Teams) en besloot aan te kondigen om na te denken over een nieuwe raceklasse. Ongeveer drie jaar bleef het stil, maar in 1994 richtte hij de IRL (Indy Racing League) op. De miljoenenoperatie die Mercedes Benz en Penske tijdens de Indianapolis 500 van dat jaar hadden, bleek de druppel te zijn geweest.
De Indianapolis 500 werd een op zichzelf staande race. Een race die niet meer mee zou tellen voor het CART-kampioenschap. De auto's en motoren die in 1995 gebruikt werden in het CART-kampioenschap, waren voldoende om in 1996 bij de Indy Racing League aan de start te komen. George reserveerde 25 plaatsen voor IRL-regulars. Zij zouden zich, als men de minimale snelheid op Indianapolis haalde, automatisch kwalificeren voor de Indianapolis 500. Het grote CART-kampioenschap, wat inmiddels een populaire tegenhanger was geworden van de Formule 1, was haar paradepaardje kwijt.
De '25-8 rule' maakte de situatie voor de Amerikaanse autosport fan er niet vrolijker op. Tijdens de eerste race op de Walt Disney Word Speedway werd bekend dat alle deelnemers zich automatisch hadden gekwalificeerd voor de Indianapolis 500. Hierdoor bleven er voor teams als Penske, Ganassi en Newman-Haas slechts acht plekken over om zich te kwalificeren. CART, onder leiding van Roger Penske, besloot haar eigen 500 mijl-race te rijden: de US500. Deze US500 werd op dezelfde dag en hetzelfde tijdstip als de Indy 500 verreden.
Terug naar die 27e januari. Er stonden slechts twee IndyCar-winnaars op de grid: Arie Luyendyk en Roberto Guerrero. De rest van het veld bestond volgens Auto Motor und Sport destijds uit nobody's. Een beetje een ongelukkig gekozen term, want op langere termijn bleken er toch wel aardige coureurs aan de start te staan, zoals Tony Stewart en Michele Alboreto. Tweevoudig Indianapolis 500-polesitter Scott Brayton was ook van de partij. Het zou de laatste keer zijn dat Brayton in Orlando van start ging. De uit Coldwater, Michigan, afkomstige coureur overleed na een zware crash in de training, voorafgaande aan de Indy 500.
In een saaie race was er slechts één lichtpuntje. Richie Hearn reed van achter op de grid binnen no-time naar de tweede plaats, maar uiteindelijk viel hij uit. Dat het niveau van deze race schrikbarend slecht was bleek wel vanwege het feit dat er een verschil van 35 mijl per uur zat tussen de snelste (Buddy Lazier) en langzaamste (Dave Kudrave) auto in het veld tijdens de kwalificatie. Buzz Calkins werd op raceday de winnaar van de eerste Indy 200 at Walt Disney World. Het was zijn eerste en enige overwinning in de IndyCar Series. Arie Luyendyk viel uit door een kapotte versnellingsbak. De droom van Tony George werd werkelijkheid, hij kreeg het voor elkaar om zijn eigen auto's te laten rijden in zijn eigen klasse.
CART was niet onder de indruk, maar moest op langere termijn toezien dat steeds meer teams de weg naar Indianapolis terug zouden vinden. Deze split zorgde er voor dat de populariteit van de openwielracerij in de Verenigde Staten drastisch af zou nemen. CART en IRL werden beiden verliezers in deze slag, NASCAR kwam er uiteindelijk als onafhankelijke partij het beste uit. Hun aandeel in de Amerikaanse autosport steeg naar ongekende hoogtes.
Reacties (6)
Login om te reagerenBeri
Posts: 6.418
Het blijft bijzonder; de split. George had het grotere plaatje in zijn hoofd en wist dat hij goud in handen had met de Indy 500. Het Indycar kampioenschap ansich was tot 2002 lachwekkend. CART was toch echt de serieuzere klasse met de grote sponsoren en de beste rijders. Maar zonder de Indy 500. En dat is uiteindelijk de grootste waarde gebleken van de IRL en George.
Als je kijkt dat in 1996 het Indy Racing League kampioenschap 3 races telde, naast WDW reed men natuurlijk de Indy 500 en op Phoenix, dan is dat lachwekkend. De IRL was niet serieus te nemen en CART was het kampioenschap om te volgen.
In 1997 kende het IRL seizoen een start in de zomer van 1996 om vervolgens te eindigen in de winter van 1997. 10 races in een tijdsbestek van 14 maanden(!). Amerikanen liepen nu helemaal niet warm voor de IRL. Zeker niet toen in 1997 een titanenstrijd in het CART kampioenschap zich ontsprong met 5 coureurs die allen het kampioenschap hadden kunnen winnen: Vasser (kampioen in 1996), Zanardi (de uiteindelijke kampioen), de Ferran (nummer 2 in het kampioenschap), Gugelmin (die verrassend constant bleek) en Tracy (die door pech en zijn temperament na Detroit geen deuk meer in een pakje boter reed, maar voor die tijd ruim aan kop van het kampioenschap stond).
Het seizoen van 1998 was met 13 races voor de IRL al beter. Al was CART nog steeds de bovenliggende klasse in spanning en sensatie. Het zware ongeluk van Adrien Fernandez tijdens de US500 (CART) van 1998, waarbij 3 toeschouwers om het leven kwamen, zorgde voor gemor en gemopper over de veiligheid binnen CART. Een discussie die al zwaar op gang was gekomen na het overlijden van Jeff Krosnoff een jaar eerder. Een discussie die uiteindelijk wat verstomde na een vergelijkbaar ongeluk in de IRL in 1999 op Charlotte.
1999, het jaar waarin CART Gonzalo Rodriguez en Greg Moore (dé Max Verstappen van zijn tijd in de CART series) beiden kwamen te overlijden bij verschikkelijke crashes. 1999, het jaar waarin door de grote CART teams (Newman Haas, Penske en Ganassi) openlijk gesproken werd over het gemis van de Indy 500 en de tanende veiligheid van het Reynard chassis. 1999, het jaar waar je nu op terug kan kijken en jezelf realiseert dat dit het seizoen was wat het begin van het einde van het CART kampioenschap was.
Uiteindelijk was het in 2000 dan eindelijk zo ver: Ganassi "stapte in" met Vasser en Montoya tijdens de Indy 500. En hoe, Montoya won meteen de race der races. En door het relatief kleine IRL kampioenschap van dat jaar met 9 races, werd Montoya prompt 25e in het eindklassement van de IRL dat jaar. 25e van de pak 'm beet 50 rijders die dat jaar meegedaan hebben inclusief de kwalificatiepogingen voor de Indy 500. Heel bijzonder. En op een vergelijking te kunnen trekken; deze prestatie is vergelijkbaar met wanneer een huidige Indycar rijder de Formule 1 race op Monaco wint en daarmee 10e in de eindstand van de rijders wordt.
Vervolgens duurde het tot 2002 totdat Penske de overstap maakte van CART naar IRL. Ganassi en Andretti volgden in 2003, waarmee de kentering was ingezet. CART heeft het nog een aantal jaren volgehouden, maar de populariteit verschoof en CART bleef met lege handen achter.
Als je kijkt naar de split en de reunification, is de Indy 500 uiteindelijk belangrijker dan menigeen denkt. Iets wat George in 1996 wist toen Mickey op die startgrid stond. De hele soap om de split heen is zeer fascinerend om je er eens in te verdiepen.
MotorsportEncyclopedia
Posts: 931
Geniale toevoeging, dat weet je. Stel jouw reacties altijd enorm op prijs. En ik heb die hele soap van A tot Z meegemaakt destijds. Als je eens tijd hebt moet je deze film op YouTube eens kijken : www.youtube.com/watch?v=ungLtkbCl38
Beri
Posts: 6.418
Dankjewel Tom. Het filmpje had ik nog niet gezien. Zal ik vandaag even doen.
Het is jammer dat er niet heel veel IndyCar liefhebbers zijn op deze site. Anders had je prachtige verhalen kunnen maken over bijvoorbeeld de waanzinnig gestoorde Eagle Chevy van Kenny Hamilton. Het perfectionisme en Motorsports best bewaarde geheim van Mercedes en Penske of een mooi lang verhaal over de split en uiteindelijke reunification. Die verhalen kunnen nog steeds natuurlijk, maar ik kan me voorstellen dat de hoofdmoot van de columns en daarmee de uren aan werk op Formule 1 gebied ligt.
brabham-bt50
Posts: 11.760
Laat maar komen die artikelen met bijzondere verhalen :) Ik ben geen die-hard IndyCar fan maar volg het wel zijdelings, maar verhalen en achtergronden zijn altijd interessant. Vooral juist eigenlijk als je er niet zoveel over weet.
brabham-bt50
Posts: 11.760
Mooi artikel over een bijzondere/vreemde periode.
JasVerstoppen
Posts: 2.095
Mooie toevoeging Beri,
en die special heb ik gisteren bekeken, bedankt voor de link MSE