Niki Lauda's tweede comeback

In de wekelijkse rubriek over Formule 1-historie duikt historicus Bas Naafs in het verleden van de hoogste tak van de autosport op zoek naar bijzondere verhalen uit het paddock. Vandaag een verdiepende blik in de comeback van Niki Lauda bij het team van McLaren in 1982. Waarom besloot Lauda te stoppen en wat ging er aan zijn comeback vooraf? Daarbij nemen wij een kijkje in het leven van Niki Lauda als zakenman.

Niki’s geduld raakt op

"I've had enough driving round in circles driving your cars". Met deze beroemde woorden aan het adres van Bernie Ecclestone nam Niki Lauda in 1979 afscheid van Brabham Racing en de Formule 1 in zijn geheel.  Lauda won in 1975 en 1977 de wereldtitel met Ferrari en behaalde in de periode '74-'77 in totaal vijftien overwinningen voor het team. Na 1977 nam Lauda afscheid van Ferrari en hoopte zijn succesvolle periode door te zetten bij Brabham, dat op dat moment onder management van Bernie Ecclestone stond. Het ging Lauda echter niet voor de wind. Lotus introduceerde onder Colin Chapman de Lotus 79 die het ground effect toepaste en daarmee een uitermate succesvol seizoen doorliep. Lauda wist nog twee overwinningen te pakken, één daarvan met de beroemde fan car, maar duidelijk werd dat de betrouwbaarheid van de BT46 problematisch was. Voor het seizoen van 1979 werd de Brabham voorzien van een nieuwe Alfa Romeo V12-krachtbron welke niet in staat bleek te zijn een grand prix uit te rijden. Toen tijdens de grand prix van Canada een nieuwe Cosworth-motor werd geïnstalleerd bleek de auto zó onvoorspelbaar te zijn dat Lauda per direct zijn seizoen termineerde en zich terugtrok uit de Formule 1.

Lauda Air

In de jaren tussen 1976 en 1979 begon Lauda met het idee te spelen een eigen luchtvaartmaatschappij op te richten, Lauda Air. Hannes Rausch, voormalig creatief directeur van Lauda Air herinnert zich: "Ik zag dat hij het serieus meende, hij dacht vanaf het begin in het groot. Het was zonder twijfel een obsessie. Hij zat de hele tijd aan vliegtuigen en maatschappijen te denken." In zijn gebruikelijke nonchalante houding beaamde Lauda dit verhaal: "Ik was bezig met Lauda Air, niet met Formule 1. Na drie trainingsrondjes in Canada dacht ik: verdorie, het gaat niet meer. Ik zei Ecclestone gedag en vloog naar Californië om over een DC-10 vliegtuig te praten."

Zomaar een luchtvaartmaatschappij oprichten was Lauda echter niet gegund. Naar eigen zeggen werd hij tegengewerkt door de Oostenrijkse regering die, ondanks het niet bestaan van duidelijke wetgeving hieromtrent, maar één luchtvaartmaatschappij (Austrian Airlines) toeliet en geen concurrentie duldde. Daarnaast werd Lauda een flinke belastingaanslag opgelegd door vermeende inkomsten via internationale kanalen waar geen belasting over betaald zou zijn. Het tweede probleem waar Lauda mee te maken kreeg was de dienstplicht van het Oostenrijkse leger. Ook Lauda ontkwam daar niet aan. Op 33-jarige leeftijd moest hij opdraven voor de medische keuring, op de voet gevolgd door een handvol journalisten. Lauda ging het niet uit de weg: "Ik kwam mijn plicht doen als Oostenrijker."

Lauda werd uiteindelijk afgekeurd wegens de gevolgen van de crash op de Nürburgring in '76. In een interview reageert Lauda laconiek door zijn pet scheef op zijn verminkte hoofd te zetten: "Ik zou geen helm kunnen dragen omdat mijn oor beschadigd is. Eigenlijk heel grappig."

Hoe grappig die situatie voor Lauda ook mocht zijn, feit was dat hij een harde strijd moest leveren om zijn luchtvaartmaatschappij van de grond te krijgen. Niet alleen was Lauda veel geld kwijt aan de belastingaanslag en verscheidene licenties om zijn bedrijf op te kunnen starten, zijn geduld was ook dermate op de proef gesteld dat hij besloot te wachten met zijn plannen totdat de lucht zou klaren en hij door kon zetten met het uitbreiden van zijn vloot.

Heimwee

Lauda besefte dat hij nog even geduld moest hebben mijn zijn pensioenplannen, maar wilde niet met zijn handen in zijn zakken toekijken vanaf de zijlijn. Hoewel Lauda ruim een jaar lang geen enkele interesse in de Formule 1 toonde, kreeg hij een licht gevoel van heimwee na een bezoek aan de Grand Prix van Monza. Hij vroeg zich af of hij na twee jaar nog een comeback zou kunnen maken en zo reisde Lauda af naar Donington Park om op uitnodiging van Ron Dennis zijn vorm te peilen in een McLaren. Achteraf kunnen we met zekerheid zeggen dat Lauda met deze test werkte aan zijn comeback, maar destijds sprak Lauda nergens over. In een interview na de test voert Lauda een knap stukje theater op: "Ik ben hier in Donington omdat een zondagsrijder normaliter op een zondag rijdt. Vandaag is het een woensdag en ik wilde graag op een woensdag rijden. Dat is het wel. [...] Ik ben een woensdag-rijder en ik vind het hier fijn want de zon schijnt in Donington. [..] mijn enige motivatie is de woensdag."

Na de test startte de onderhandelingen tussen Lauda en Dennis. Lauda opteerde een salaris minstens gelijk aan dat wat hij bij Ferrari en Brabham verdiende. Dennis wees dit van de hand met het argument dat hij op de test niet uitblonk en zijn snelheid onzeker was. Lauda daagde Dennis uit om hem een proefcontract van drie maanden te geven om te bewijzen dat hij het nog kon. Geen verkeerde zet, zo zal later blijken.

Lauda startte het seizoen van 1982 in een doorontwikkelde versie van de revolutionaire McLaren MP4/1, de eerste Formule 1 bolide met een chassis opgetrokken uit koolstofvezel. De toepassing van de monocoque maakte de auto revolutionair op het gebied van veiligheid. Na een problematisch seizoen in 1981 was McLaren met de terugkeer van Lauda klaar om de MP4/1B naar het podium te brengen.

De comeback

Met een proefcontract voor drie maanden op zak is de terugkeer van Niki Lauda in het Formule 1 van 1982 een feit. Echter, het seizoen begon onrustig. Hervormingen in de regels omtrent het behalen van de superlicentie brachten de coureurs op de barricades tijdens de vrije trainingen voor de Grand Prix van Zuid-Afrika. De coureurs sloten zichzelf op in een conferentieruimte van het Sunnyside Hotel. Vertegenwoordigd door Ferrari-coureur Didier Pironi en met Lauda als woordvoerder keerden de coureurs zich tegen de maatregelen van de FIA om de coureurs verplicht een contract te laten tekenen waarin zij zich voor een vooraf bepaalde tijd laten verbinden aan een team. Een maatregel waarmee tussentijdse contractonderhandelingen niet meer mogelijk werden.

Het staken van de coureurs zorgde ervoor dat verscheidene grote sponsoren zich tijdelijk terugtrokken van het toneel waardoor de tweede Grand Prix van het seizoen, gehouden in Argentinië, in financieel zwaar weer terecht kwam en werd geannuleerd.  Lauda, als vierde gefinisht in Zuid-Afrika, moest opgeven tijdens de daaropvolgende Grand Prix van Brazilië na een falende ophanging. Echter, zijn comeback werd verzilverd tijdens de Grand Prix van Noord-Amerika, gehouden op het stratencircuit van Long Beach. Alan Henry, decennia lang Formule 1-journalist, herinnert zich: "De sporen in de geschiedenisboeken van het racen in Noord-Amerika werden toen gevestigd door een ontketende NIki Lauda, die een vijf-sterren prestatie neerzette in de straten van Long Beach, Californië."

Niki lauda won de derde race in het seizoen van zijn comeback, waarmee hij liet zien nog steeds snel te zijn. Zijn proefperiode hield op, hij ging terug naar de onderhandelingstafel van McLaren, dit keer een stuk zekerder van zijn zaak dan na zijn woensdagrit in Donington Park.

"Ik ging terug naar McLaren om te onderhandelen en ik vroeg om hetzelfde bedrag als eerst met daarbovenop nog een miljoen. Zij zeiden; 'ben je gek, waarom?' Ik zei dat het voor mijn werk als coureur was! Jullie hebben mij alleen geld voor PR-evenementen gegeven en een drie-maanden contract, jullie geloofden niet in mijn rijkunsten dus moeten jullie nu betalen voor mijn diensten als coureur. Uiteindelijk gingen ze daarmee akkoord. Ze hadden zich vergist in hun eigen systeem en ik kreeg een geweldig contract voor die tijd", vertelt Lauda ons glimlachend in een interview.

In 1984 werd Niki Lauda voor de derde keer wereldkampioen.

Black Book

Posts: 1.713

Erg leuk artikel! Gaan we dit vaker krijgen, want dit voegt wel veel toe aan dagelijkse nieuwtjes door dit soort achtergrond-historie artikelen te plaatsen!

• 3
• 10 sep 2015 - 20:28

Alle 14 comments ▼