Ayrton Senna Special: Deel 9 - Ayrton in het Britse Formule 3 - Schande van Oulton Park en uiteindelijke titel (1983)

De spanning nam toe in het Britse Formule 3-kampioenschap van 1983. Spraken wij in onze vorige reportage over vuil spel en racen tegen het Britse systeem, vandaag kijken we naar de afloop van het kampioenschap. Het kampioenschap dat beslist zou worden met Ayrton die de laatste race met nummer #2 de race moest aanvangen, Brundle kreeg nummer #1, hij was leider in het kampioenschap.

Ayrton moest zich herpakken na de slechte beurten van Silverstone, Cadwell Park en Snetterton. Tijdens deze drie races scoorde hij geen punten. In de Britse media ging het gerucht dat Senna een 'alles of niets coureur' zou zijn. Hij werd in het begin van het jaar geprezen voor zijn geweldige dominantie en verfijning. Maar vanaf de race in Silverstone was de Braziliaan het spoor bijster. Dit kwam, volgens vele insiders, door de druk die hij zichzelf zou hebben opgelegd. De vraag werd uiteindelijk: Kon de Braziliaan, met zijn vele talent, het winnen van de 'hobby-racer' Martin Brundle?

Opnieuw klagen over het Britse systeem

Na de teleurstelling van Snetterton, die we in ons vorige deel hebben behandeld, kwam Ayrton met de volgende verklaring: "Martin Brundle is een erg goede coureur, hij is echt heel goed. Hij heeft de concentratie, de rust en het charisma. Een uitstraling die Davy (Jones) en ik ook hebben. Maar, de manier hoe mensen in zijn omgeving met deze situatie omgaan is een grap. Daar ben ik totaal niet blij mee. Ik heb persoonlijk niets tegen hem, maar hij is er wel bij betrokken. Hij is een concurrent en hij is voor mij de competitie, wij racen tegen elkaar. Ik ben er zeker van dat één van de stewards, in drie gevallen, partij heeft gekozen voor hem. Voor zover ik weet, vraag me niet hoe ik het weet, heeft hij er meerdere malen op aangedrongen om mij te straffen."

Terugslaan met twee podiums en toch een nederlaag lijden

Tijdens de dertiende race op Silverstone was Ayrton oppermachtig. De West Surrey Racing Ralt was in optima forma tijdens de zomereditie van de race in Silverstone. Een pole position en overwinning waren voor Senna de beste manier om terug te slaan. De daaropvolgende race werd Ayrton verslagen door een ontketende Brundle. De race op Donington Park is volgens insiders (David Tremayne) de beste Formule 3 race die het Britse kampioenschap ooit heeft gehad. In een rechtstreeks gevecht om de titel passeerde Brundle Senna in de achtste ronde. Dick Bennetts had voorafgaande aan deze race met zijn pupil gezeten en vertelde hem het volgende: "Ayrton, het is geen schande om als tweede te finishen. Met een tweede plaats en de snelste ronde kan Brundle maximaal twee punten uitlopen in de strijd om de titel." Dit is ook precies hetgeen waar Ayrton zich die 24e juli op Donington aan zou houden. Hij wist dat Brundle die dag sneller was en koos daarom de 'conservatieve weg'. Eindelijk liet de Braziliaan zien dat hij ook met zijn verstand kon rijden. Het was voor West Surrey Racing en Ayrton Senna een belangrijke ontwikkeling. Althans, dat dacht men...

Schande van Oulton Park

Iedereen heeft waarschijnlijk ooit de beelden gezien van Senna en Brundle in Oulton Park. De Braziliaan, op dat moment tweede in de race, probeerde met een alles of niets poging de Engelsman in te halen. Zijn actie mislukte. Er stond druk op Ayrton. Tijdens een testsessie op donderdag in Brands Hatch crashte Ayrton zijn auto in Druids. De gehele achterkant van de auto moest opnieuw worden opgebouwd. Desondanks kwalificeerde hij zich op zaterdag als tweede, achter Brundle. Na de eerste kwalificatiesessie vertelde Ayrton: "De auto is zeer moeilijk te besturen. Erg gevaarlijk. Ik kon de auto niet op de limiet rijden." Tijdens de tweede kwalificatie was er al een momentje tussen Senna en Brundle. Beide gingen wheel-bangend over het circuit. Vele denken dat daar de toon gezet zou zijn voor hetgeen later die dag gebeurde. Brundle nam de leiding in de wedstrijd voor Ayrton. Ondanks het feit dat Martin grote problemen met de remmen had, bleef hij Ayrton gedurende het grootste deel van de wedstrijd voor. In de 28e ronde besloot Ayrton zijn aanval te plaatsen. "Ik zat achter hem, precies in zijn versnellingsbak toen ik bij de Cascades hem probeerde uit te remmen. Hij heeft mij waarschijnlijk nooit zien aankomen. Hij stuurde in terwijl ik er al naast zat en ik reed over hem heen," aldus Senna, die hier zijn versie van het verhaal verteld. Beide kampioenschaps-kandidaten waren uit de wedstrijd. De strijd werd na dit incident alleen maar heftiger. Calvin Fish won de race, voor Davy Jones en Allen Berg. Ayrton liep toch één punt uit op Brundle, dit kwam door het rijden van de snelste ronde.

De kritieken na afloop waren niet mals. Murray Walker, die destijds de wedstrijden om het Britse Formule 3-kampioenschap versloeg voor de BBC vertelde er het volgende over: "Wat Ayrton daar bij Martin deed op Oulton park is een van de meest belachelijke dingen die ik ooit gezien heb. Martin had op dat moment besloten om het spel hard-tegen-hard te spelen. Hij wilde Senna er niet voorbij laten. Martin bleef op zijn lijn en Ayrton kwam vanuit het niets naast hem. Uiteindelijk vloog hij over Martin heen en landde hij op zijn auto. Het is een mirakel dat Martin Brundle deze crash overleefde." Brundle wist op dat moment dat de paniek bij de Braziliaan zou toeslaan: "Hij moest begrijpen dat ik niet aan de kant zou gaan. Ik was klaar om keihard met hem te vechten. Ik was klaar voor een ongeluk." Dick Bennetts, voelde de bui al hangen: "Ik heb een paar keer met hem gezeten en uitgelegd aan Ayrton dat hij zijn rust moest bewaren. Ik dacht dat hij een intelligente knul was, dat bleek in deze gevallen niet zo te zijn." In het kampioenschap had Ayrton negentien punten voorsprong op Brundle. Derde man in het kampioenschap, Davy Jones, had met 55 punten een onoverbrugbare achterstand opgelopen. Het kampioenschap zou beslist worden tussen Senna en Brundle.

Op zijn laatste benen naar de titel

De titel zou er uiteindelijk komen voor Senna. Dat ging niet zonder slag of stoot. In Silverstone won hij de race en finishte hij voor Brundle. Door deze overwinning liep hij opnieuw uit in de strijd om het kampioenschap. De goede testdagen voorafgaande aan deze wedstrijd hadden de Braziliaan geholpen. "De auto is bijna perfect, ik ben er blij mee. De rest van het pack komt steeds dichterbij, ik kan niet meer doen dan dat ik nu doe. Ik moet er voor zorgen dat ik de leading-driver blijf," verklaarde hij. Uiteindelijk zou Ayrton dit niet blijven. Brundle kreeg na de Europese ronde op de Zeltweg, die Senna niet reed, een grote klap te verwerken. De truck van Eddie Jordan Racing, met zijn auto er in, belandde in een ravijn. Goede vriend en monteur van Brundle, Rob Boden, overleefde het ongeluk niet. De auto was kapot. Via Ralt kreeg Eddie Jordan Racing een nieuwe auto inclusief nieuwe motor. Deze werd opgebouwd en gebruikt bij de wedstrijd in Silverstone. Uiteindelijk zou het team van Senna, West Surrey Racing, een klacht indienen omdat men van mening was dat de auto van Brundle een te lage rijhoogte had. Volgens autosportcorrespondent Simon Arron werd er op dat moment alles gedaan om het kampioenschap binnen te halen. "Goedschiks of kwaadschiks, er moest gestreden worden met alle mogelijke middelen." Dick Bennetts kon deze aanklacht verdedigen. "Als je met je voeten onder de auto kan komen, zou dat betekenen dat je de juiste rijhoogte had. Kon je dat niet, dan was je auto te laag. Dat was exact wat er bij de auto van Brundle aan de hand was. Het gaat hier niet om 'vuil spel'. Er zijn regels en die zullen door iedereen moeten worden opgevolgd."

Ayrton verloor uiteindelijk de leiding in het kampioenschap de negentiende race. Brundle nam de leiding. Op dat moment werd ook duidelijk dat Brundle en Eddie Jordan Racing een update van de Toyota-Novamotor hadden gehad halverwege het seizoen. Jordan zei na afloop dat dit niets met performance te maken had. Het bleek uiteindelijk wel zo te zijn. Ayrton, die Italiaans sprak, demonteerde de motor uit de Ralt en reed naar Italië. Gedurende enkele dagen was de Braziliaan aan het werk om de motor te verbeteren. In de drie weken tussen de één-na-laatste race op Silverstone en de finale op Thruxton stopte de Braziliaan al zijn tijd in deze auto. Uiteindelijk bleek het genoeg te zijn voor de titel. Senna won de wedstrijd op Thruxton en had Davy Jones als buffer op de tweede plaats rijden. Brundle werd derde. De 123 punten die Brundle haalde (hij verloor er vier doordat een specifiek aantal resultaten meetelde), waren er negen minder dan de Braziliaan. Senna was kampioen. Brundle zou na afloop verklaren, in een later stadium, dat zijn duel met Senna er voor zorgde dat hij ook de Formule 1 haalde.

'The Class of 1983' hedendaags

Het kampioenschap van 1983 heeft een aantal goede coureurs opgeleverd die in de rest van hun loopbaan grote resultaten hebben geboekt. Brundle werd Formule 1-coureur en scoorde in totaal negen podiums. Hij won nooit een Formule 1-race maar won de 24-uur van Le Mans in 1990 en werd in datzelfde jaar wereldkampioen in de Group C. Davy Jones reed IndyCar en won in 1996 de 24-uur van Le Mans met Alexander Wurz en Manuel Reuter in een Porsche WSC-96 van Tom Walkinshaw Racing. Jones is op dit moment member of the board van 24/7 Holdings LLC, hij werd tweede bij de eerste Indianapolis 500 na de split in 1996. Calvin Fish werd in 1987 Formula Atlantic-kampioen. Hij is om dit moment actief als commentator en analist voor Fox Sport 1 waar hij onder andere verslag geeft bij het IMSA Weathertech Sportscar Championship. Allen Berg reed in 1986 voor Osella-Alfa Romeo in de Formule 1. Hij won in 1993 het Mexicaanse Formule 2-kampioenschap. Berg heeft op dit moment een raceschool in Fontana Californië. Als race-instructeur houd Berg zich bezig met de ontwikkeling van jonge Amerikaanse coureurs. Veel van zijn studenten hebben inmiddels de overstap naar de autosport kunnen maken. Mario Hytten reed enkele jaren in de Formule 3000 en werd later eigenaar en CEO van Captimax Sports Media. Captimax Sports Media is een bedrijf wat camera's maakt voor sportevenementen. Daarnaast is hij eigenaar van Planetaire AB, een bedrijf dat zich gespecialiseerd heeft in communicatie-wetenschappen.

* Vanavond publiceren wij de eerste van vele exclusieve interviews die wij hebben gemaakt als onderdeel van deze reportage. Allen Berg, teamgenoot van Martin Brundle bij Eddie Jordan Racing en voormalig Formule 1-coureur deelde met ons zijn speciale momenten met Ayrton Senna.