Ayrton Senna Special: Deel 20 : Tweede jaar bij Lotus - Titanenstrijd met Nigel Mansell in Spanje (1986)

Na een pole position en een keurige tweede plaats achter landgenoot Nelson Piquet tijdens zijn thuisrace in Brazilië trok het Formule 1-seizoen in het weekend van 11, 12 en 13 april richting het zuiden van Spanje. Het nieuwe Circuito Permanente de Jerez was de host voor de tweede Grand Prix van het seizoen. Het zou voor het eerst in vijf jaar zijn dat de Spaanse Grand Prix terug op de kalender stond. In 1981 won Gilles Villeneuve in een Ferrari op het circuit van Jarama zijn laatste Formule 1-race. Het circuit in Jarama was na 1981 niet meer geschikt volgens de moderne Formule 1-standaard. De coureurs vonden de baan niet interessant en het publiek bleef weg. Jerez was in 1986 het modernste circuit op de kalender.

Verkeerde prognose

Dat computers in 1986 nog in het beginstadium zaten werd pijnlijk duidelijk toen de prognoses betreffende de rondetijden en snelheden faliekant fout zaten. Men had op het 4,218 km lange circuit een gemiddelde rondetijd van 1m52s verwacht. De gemiddelde snelheid zou neerkomen op hetgeen men in Detroit zou rijden. Een langzaam circuit dus. Niets was minder waar. Elio de Angelis reed in zijn Brabham BMW BT55 tijdens de acclimatiseringssessie een 1m36s. Dat was al ruim vijftien seconden sneller dan de prognose. De computer had overigens een maximale gemiddelde snelheid uitgerekend, deze lag op 165 km/u. De snelste ronde van de vrijdag lag op een gemiddelde van 180 km/h. Aan de andere kant viel de baan in de smaak bij de coureurs. Met name de zeer snelle rechtse bocht, de laatste bocht voordat men bij de haarspeldbocht richting het start-finish gedeelte reed, kreeg lovende kritieken. Op sommige plekken zagen de uitloopstroken er wat marginaal uit, maar de feedback van de coureurs was zeer positief.

Toch waren er negatieve punten te ontdekken op operationeel gebied. De organisatie was een complete chaos. De vrije training van vrijdag begon bijna twee uur te laat. Verschillende baancommissarissen dreigde te staken omdat er volgens hen meer paddock kaarten moesten worden uitgegeven. Na afloop bleek dat deze kaarten op een 'corrupte' manier onder de tafel waren gegaan. Daar kwam bij dat er iemand vergeten was om de intercoms, waarmee de baancommissarissen contact hadden, op te laden. Tegen het einde van de dag waren FISA Inspecteur Derek Ongaro en de officiële Formule 1-dokter Sid Watkins behoorlijk over de rooie betreffende de Spaanse organisatie.

Ayrton en zijn snelheid

Aan het einde van de dag stond Ayrton met zijn Lotus 98T bovenaan de tijdenlijst. Bijna anderhalve seconde achter hem kwamen de beide Williams-coureurs Mansell en Piquet. De tijd die Ayrton op de vrijdag gereden had zou uiteindelijk voldoende zijn voor de pole position. Hoe goed het aan de ene kant van de Lotus-garage ging, hoe slecht het ging met de andere kant. Johnny Dumfries, bij de kwalificatie voor de Grand Prix van Brazilië drie weken eerder op meer dan vier (!) seconden gereden, vond zichzelf terug op de laatste plaats.

Jerez was het bewijs dat teams met Goodyear-banden in het voordeel zouden zijn. De Goodyear B-compound band zorgde voor een onverwachte hoeveelheid grip gedurende een korte tijd. Sommige coureurs kozen voor één set van deze 'kwalificatieband', andere coureurs zorgde ervoor dat men de verschillende compounds ging mengen. Dit is in de hedendaagse Formule 1 niet meer mogelijk maar in 1986 was het eerder regelmaat dan een uitzondering. De Senna-taktiek op vrijdag was de volgende: Op een set van de B-compound moest er zo snel mogelijk temperatuur in de banden komen. Tijdens de outlap werden de banden op temperatuur gereden en daarna volgde een 'alles of niets' poging om een snelle tijd neer te zetten. Het resultaat was, zoals hierboven omschreven, verbluffend. Het was een 'perfecte' ronde van Ayrton. "het was een opmerkelijke snelle ronde, zichtbaar sneller dan wat ik in mijn leven gezien heb. De zwarte Lotus leek wel aan de grond te kleven door de constante stroom van vonken", verklaarde een collega-coureur. Iedereen was onder de indruk, maar McLaren-goeroe Jo Ramirez bagatelliseerde de ronde: "Ik weet niet of Lotus denk dat de race op vrijdag of zaterdag gewonnen kan worden, wij sparen ons in elk geval voor de race van zondag."

Ayrton vond het moeilijk: "De auto zat veel te laag bij de grond. De baan is erg hobbelig voor een nieuw circuit. Mijn auto was bijna overal op zijn laagste punt." Veel ingenieurs van andere teams speculeerden dat de Lotus misschien wel te diep in het asfalt gedrukt werd.

Nigel Mansell spreekt over Ayrton

Op zondagmiddag zouden er vier mannen achter de Braziliaan staan die hem graag zouden willen oppeuzelen. Met name Mansell (door de spin in Brazilië) en Nelson Piquet (altijd al een hekel aan Ayrton gehad) konden het bloed van Ayrton wel drinken. Mansell was er duidelijk over: "Senna lijkt zijn eigen regels te maken, dus misschien moeten we die regels gewoon meespelen." Mansell vertelde verder: "Het enige wat ik nog wil zeggen is dat ik daar een klein ongelukje heb gehad om een groot ongeluk met ons beide te voorkomen. Dat zal ik niet meer doen"

De race

Er werd veel drama verwacht in de eerste bocht, het zou allemaal meevallen omdat alleen Teo Fabi zijn voorvleugel kapot reed op Jacques Laffite zijn achterwiel. Ayrton had de leiding genomen, achter hem reden Piquet, Mansell, Rosberg en Prost. Van de tweede tot en met de vijfde positie werd er regelmatig stuivertje gewisseld. Veel was er voor Ayrton niet aan de hand tot het moment dat hij zijn voormalig teamgenoot Elio de Angelis in de Brabham wilde lappen. Duidelijk was dat de Italiaan nog een rekening open had staan met de Braziliaan en de Angelis gooide de deur dicht. Het was dat Ayrton hem op het nippertje kon vermijden, anders was de race voor de Lotus-coureur al ten einde geweest. Bij het ingaan van de 19e van 72 ronden was Senna de leider, Piquet was tweede, Rosberg derde en Mansell vierde. Mansell schoof op naar de derde plaats door Keke Rosberg in zijn McLaren voorbij te gaan. Daarna zette hij de jacht in op teamgenoot Piquet.

Het gebeurde allemaal achter de rug van Ayrton die zijn voorsprong op Piquet begon uit te bouwen. Aan het einde van de 32e ronde had hij een voorsprong van meer dan drie seconden. Mansell passeerde Nelson Piquet op het rechte stuk en zette de achtervolging in op Ayrton Senna. In de 39e ronde vond Mansell de aansluiting bij Ayrton en ging er meteen op het rechte stuk voorbij. "Mansell had het stuur tussen de tanden en zijn geduld is op dit moment uitbetaald", vertelde James Hunt tijdens de verslaggeving van de race bij de BBC. Mansell reed snel weg bij Ayrton en bouwde aan een voorsprong van bijna zes seconden. Deze voorsprong verdween als sneeuw voor de zon omdat de banden van Mansell het niet meer konden houden. Ayrton waagde een aantal pogingen bij de Brit. De eerste, aan het einde van het rechte stuk werd door Mansell afgeslagen. De tweede poging was een 'deja vu' van Brazilië maar nu andersom. Mansell gooide de deur dicht en de Braziliaan moest over het gras. Toch kon Mansell zijn voorsprong niet vasthouden. In het technische gedeelte van Jerez verloor de Williams teveel tijd. Senna en Prost gingen uiteindelijk in de 60e ronde aan Mansell voorbij.

De Williams-coureur besloot naar de pits te gaan en had met negen ronden te gaan vers rubber onder zijn auto. Het gat tussen Mansell en Senna was 12.843 seconden bij het ingaan van de 67e ronde. Mansell haalde uiteindelijk Alain Prost in en zette zijn jacht op Senna voort. Met nog vier ronden te gaan had Mansell minder dan zeven seconde goed te maken op de Braziliaan. Met een gemiddelde van twee seconden per ronde kwam Mansell dichterbij. Bij het ingaan van de laatste ronde zat Mansell inderdaad op de staart bij de Lotus. Bij het aanremmen van de laatste bocht remde Mansell het gat dicht. Mansell kwam sneller de hoek om en zette zijn Williams op start finish naast de auto van Senna. Hij kwam uiteindelijk 0.014 seconde tekort voor de overwinning.

Interview met Murray Walker

MW: Ayrton, hoe zat het met jou banden? Was er een probleem?
AS: Ik denk de laatste zeven ronden wel. Ik had grote problemen.

MW: Wat ging er door je heen toen je Nigel groter zag worden in je spiegels?
AS: Er was niet veel wat ik kon doen. Ik probeerde snelheid te houden maar had geen grip meer op deze banden. Het was ook te laat voor een pitstop dus ik had wat geluk nodig.

MW: Nigel, heb je je pitstop voor nieuwe banden te laat gemaakt?
NM: Ik denk dat als we tien ronden eerder naar binnen waren gekomen dat het gemakkelijker zou zijn geweest. Het duurde mij net iets te lang om Alain voorbij te gaan. Ik had het idee dat ik gewonnen had. Het was erg close op de finishlijn. Het was een erg goede race.

MW: Alain, je bent terug in de punten als wereldkampioen van 1985, was een derde plaats het maximaal haalbare?
AP: Ik denk dat het probleem vandaag in de banden lag. Als ik vandaag met nog 25 ronden te gaan een pitstop had gemaakt had ik kunnen winnen.

"Nigel was erg sterk in het middengedeelte van de race. Hij nam de leiding en hij reed weg. Wij hadden inmiddels besloten dat we op deze banden de race zouden uitrijden. Ik maakte me geen zorgen over de banden maar wel over het brandstofverbruik. Er waren momenten tijdens deze race dat ik dacht dat ik de finish niet zou gaan halen. Ik heb het kunnen managen", vertelde de Braziliaan. Daarnaast kwam Ayrton met een opvallende uitspraak voor een coureur met een Renault aangedreven auto: "Ik ben er zeker van dat Honda een geweldige motor heeft, deze motor heeft een goed verbruik en is ook nog eens krachtiger dan de motor die wij hebben."