Historie: Roland Ratzenberger, ik leef voor mijn droom

Het circuit van Imola staat vooral bekend om één van de zwartste dagen uit de Formule 1. In het weekend van 1 mei 1994 kwamen drievoudigvoudig kampioen Ayrton Senna en Simtek-coureur Roland Ratzenberger om het leven na zeer zware ongevallen. Vooral de dood van de Braziliaanse racelegende liet een erge diepe wond achter binnen de sport en de gehele wereld. Het overlijden van de relatief onbekende Ratzenberger kwam onbedoeld daardoor in de schaduw te staan. Misschien begrijpelijk, maar deels ook niet. Uiteindelijk waren het gewoon twee mensen die dezelfde passie uitoefenden. In deze special willen we eerbied brengen aan de Ratzenberger die zijn droom heeft laten uitkomen: rijden in de hoogste autosportklasse, rijden in de Formule 1.

Roland Ratzenberger werd geboren in het Oostenrijkse Salzburg in het jaar 1960. De eerste keer dat hij in aanraking kwam met de motorsport was al op jonge leeftijd. Zijn grootmoeder nam hem een keer mee naar een wedstrijd waarbij snelle wagens zo rap mogelijk een bergopwaarts parcours moesten afleggen.

In zijn tienerjaren volgde hij een technische opleiding en hing daarom vaak rond bij het Formule Ford team van Walter Lechner.  Die had zijn thuisbasis bij het nieuwe circuit in de stad, de Salzburgring. Toevallig vlakbij het ouderlijk huis van Ratzenberger. Op achttienjarige leeftijd was zijn studie afgerond en kon Ratzenberger aan de slag bij de raceschool van Lechner. 

Het duurde tot 1983 voordat Ratzenberger voor het eerst een racewagen bestuurde. In de Duitse Formule Ford maakte de geboren Salzburger zijn eerste meters. De Oostenrijker werd gezien als laatbloeier door zijn relatief oudere leeftijd van 23 jaar. In zijn biografie verzweeg Ratzenberger daarom zijn echte geboortejaar en zei tegen de omgeving dat hij geboren was in het jaar 1962. Waarschijnlijk om zijn race-carrière te kunnen verlengen.

Ratzenberger maakte sinds 1985 steeds meer faam binnen de autoracerij. Toen won hij het Oostenrijkse en Centraal-Europese Formule Ford-kampioenschap. In hetzelfde jaar werd hij tweede in een wedstrijd van het Brits Formule Ford-festival op het legendarische circuit van Brands Hatch. Het jaar erop nam de Oostenrijkse coureur daar revanche en won de wedstrijd. In de jaren die volgden was Ratzenberger 'gepromoveerd' naar de Britse Formule 3. Veel indruk kon de Salzburgse rijder niet achterlaten. Hij werd tweemaal twaalfde in het kampioenschap.

Naast zijn actieve loopbaan in de openwielklasses, reed Ratzenburger ook in rond in het World Touring Car Championship in het jaar 1987. Het jaar erop, in 1988, deed de Oostenrijkse coureur ook mee in de laatste twee slotraces van het British Touring Car Championship. In het jaar 1989 was hij te bewonderen in de Britse Formula 3000. De  coureur deed het daar niet onverdienstelijk en werd derde in het kampioenschap. Datzelfde jaar deed Ratzenberger voor het eerst mee aan de 24 uur van Le Mans, maar zijn team moest al na het derde uur opgeven. De vier jaren daarna was de eigenaardige rijder elke keer aanwezig bij deze historische wedstrijd. In 1993 behaalde hij met zijn team zelfs de zege op Le Mans in zijn klasse en finishte vijfde algemeen. 

In de tussentijd kreeg Ratzenberger in 1990 en 1991 de mogelijkheid om in Azië te gaan racen. In het Japanse Sports Prototype Championship won hij twee races. Ook deed de Salzburger tijdens deze jaren weer een zijstap na een andere klasse. Zo was de Oostenrijker te zien in het Japanse Touring Car Championship en werd twee keer zevende in de eindstand. De Salzburger bleef in Japan en keerde terug in de open wheelers.

In 1992 en 1993 was Ratzenberger in de Japanse Formule 3000 te zien. Zijn debuutjaar begon zeer tegenvallend, maar later in het jaar won de Oostenrijker toch een race en werd zevende in het algemeen klassement. In 1993 werd weinig progessie geboekt en eindigde hij in de stand zelfs buiten de top tien.

In 1991 was Ratzenberger al dichtbij een Formule 1-contract voor het team van Jordan. Met het Engelse team was de deal bijna rond, maar een grote sponsor van de Oostenrijker haakte af en zijn droom moest voorlopig in de ijskast.

Pas in 1994 was zijn ambitie om Formule 1-coureur te worden eindelijk gelukt. Bij het nieuwe Simtek-team (, waar Jos Verstappen in 1995 voor racete), kreeg de flamboyante coureur een contract voor vijf races. De Oostenrijker kon in zijn eerste race zich niet in Interlagos kwalificeren. Maar in de volgende race op bekend Japans terrein, in Aida, wist de kersverse Formule 1-rijder als elfde te eindigen. Dit wilde hij doorzetten in de volgende wedstrijd in San Marino, op het circuit van Imola.

In het weekend van 1 mei was dat de derde race van het Formule 1-kampioenschap. Ratzenberger kwam in actie op de zaterdag in de tweede kwalificatiesessie. De Simtek-coureur was dichtbij een plek op de startgrid, maar kwam een paar tienden tekort van de 107%-regel. De Oostenrijker beschadigde tijdens het rijden zijn voorvleugel, maar bleef zijn weg vervolgen. Na de snelle Tamburello-bocht en voor de Villeneuve Curva brak zijn voorvleugel af. Die kwam onder zijn bolide terecht en hij werd passagier van zijn eigen wagen. Met meer dan 300 kilometer per uur, vloog de Formule 1-rijder van de baan in de betonnen muur. De afschuwelijke beelden waarbij Ratzenberger zijn hoofd nog een keer bewoog en daarna levenloos in de cockpit zat, deden tranen in je ogen springen.

Met spoed kwamen ambulances aangereden en de doktoren probeerden ten koste van alles zijn leven te redden. Het zeer afgrijselijke schouwspel was live te zien op televisie. De Engelse commentator wist er zelf ook geen raad mee en begon in de tussentijd de kwalificatiestand rustig door te nemen. Dit terwijl Ratzenberger voor zijn leven vocht. Het waren surrealistische taferelen. 

Ondanks verwoede pogingen was Ratzenberger niet meer te redden en overleed onderweg naar het ziekenhuis. Na 1986 met Elio de Angelis was er weer een dodelijk ongeval te betreuren. Ayrton Senna was een van de weinigen die poolshoogte kwam nemen van het incident en had voor de race van zondag zelfs de Oostenrijkse vlag bij zich.

De Simtek-coureur werd begraven op 7 mei 1994 in zijn geboorteplaats, Naar de ceremonie kwamen niet zoveel bekende rijders op af als bij de zeer populaire Braziliaan. Max Mosley was een van de weinigen met aanzien binnen de sport die kwam opdraven. ''Ik vond het belangrijk dat er ook iemand van ons naar de begrafenis zou gaan,'' aldus de Brit. 

Ratzenberger was een zeldzaam persoon, charismatisch, maar ook nederig, soms verlegen, maar ook levendiger. Hij streed zonder vijanden te maken. Heel zijn leven was hij toegewijd aan zijn passie: het autoracen. Op zijn grafsteen staat nog steeds: 'Ik leef voor mijn droom'.  

RogerZzz

Posts: 9.263

Mooi achtergrondverhaal, complimenten!

Eén puntje, maar dat is meer iets wat ik mezelf afvraag: ik lees relatief vaak dat de 'dood van Ratzenberger werd overschaduwd door die van Senna'. Ik vraag me af in hoeverre dit waar is. Ieder jaar wordt er wel eventjes stilgestaan bij de dood van de Braz... [Lees verder]

• 4
• 29 okt 2020 - 22:49

Alle 26 comments ▼