Op het moment dat een jongensdroom uitkwam, reed Riccardo Paletti zijn dood tegemoet. Het is 13 juni 1982, vandaag precies 40 jaar geleden, wanneer er zich één van de grootste drama’s uit de Formule 1-geschiedenis voltrekt. Paletti’s verhaal is in de loop der jaren in de vergetelheid geraakt. Tijd voor GPToday.net om een gepast eerbetoon te geven.
Anno 2022 is het Formule 1-deelnemersveld overzichtelijk. Er doen twintig coureurs mee. Af en toe is eentje ziek, of wordt er iemand ontslagen. Veel bonter dan de 27 coureurs die gedurende het seizoen 2010 op racezondag aan de start verschenen, is het de afgelopen twintig jaar niet geworden. Dat was vroeger wel anders. In de jaren ’70 en ’80 kwamen talenten, veteranen, wereldsterren en gelukszoekers te pas en te onpas aangewaaid. Onder hen een jonge, kleine, bebrilde Italiaan.
Ruim interessegebied
Op 15 juni 1958 wordt Riccardo Paletti geboren in de Italiaanse modestad Milaan. Riccardo is het zoontje van Arietto, een steenrijke vastgoedontwikkelaar wiens tweede naam handel is. Riccardo komt niets tekort. Hij mag doen en laten wat-ie zelf wil en ontwikkelt een ruim interessegebied. Zo blijkt het kleine menneke de vechtsport karate heel behoorlijk onder de knie te hebben en weet-ie een aardige tennisbal te raken. In het alpineskiën blinkt Riccardo dusdanig uit, dat hij in het juniorenteam van het Italiaanse olympische comité wordt opgenomen.
Riccardo’s grootste hobby heeft echter niet met bovenstaande sporten te maken, maar met vierwielers. Als papa Arietto de poen die hij vergaart met het importeren van Pioneer-radio’s en audiosystemen steekt in de aanschaf van een Formule Super Ford, rijdt Riccardo direct rondjes om zijn concurrenten. Het verhaal gaat dat Riccardo in zijn eerste autorace bij de start de leiding neemt en ‘m voor achttien rondjes behoudt. Paletti senior ziet handel.
En dus wordt Riccardo in no-time naar de Formule 3 gedirigeerd. Het geld is voor Arietto kinderspel: dat heeft-ie toch wel, meer dan genoeg zelfs. Riccardo's stuurmanskunsten staan bovendien buiten kijf. Maar het gaat allemaal wel érg snel. Voor de kleine brillemans het doorheeft, zit-ie al in een Formule 2-wagen – het is dan 1979, Riccardo heeft pas twee seizoenen in de autosport doorgebracht.
Na een part-time seizoen in 1980 mag Riccardo in 1981 namens het Onyx Racing van Mike Earle een March besturen in de Formule 2. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Op Silverstone finisht Riccardo als tweede, op Thruxton wordt-ie derde. Een ster is in de maak. Echter: die ster heeft nog wel wat training nodig. Riccardo kán razendsnel zijn, maar evengoed kan er kortsluiting in de bovenkamer optreden. Waar het seizoen ’81 zo goed begon, dooft het door foutjes en pech als een nachtkaars.
(Te) snelle promotie
Papa Arietto heeft echter een plan en houdt daar graag aan vast. Alles wat goed is, komt snel. Daarom moet Riccardo naar de Formule 1. Vandaag liever dan morgen. Teambaas Earle, van Onyx, waarschuwt Paletti senior: Riccardo heeft immers slechts vier seizoenen autorace-ervaring, wat heet, hij is pas 23 jaar – voor die tijd behoorlijk jong om in een Formule 1-auto te stappen. Earle biedt een extra seizoen Formule 2 aan, om daarna een gezamenlijke overstap naar de Formule 1 te wagen. Earle wil namelijk dolgraag met Onyx op het hoogste niveau acteren en heeft dondersgoed in de smiezen dat Paletti senior rekeningen met zijn ogen dicht betaalt.
Riccardo leeft voor het racen, tot in het extreme. Hij neemt een fysiotherapeut in dienst – destijds bijzonder als je geen Niki Lauda of Emerson Fittipaldi heet –, werkt met een PR-team en kan bogen op de tips en adviezen van een voedingsdeskundige. De paddock grapt over Riccardo’s obsessie met gezondheid. De kleine Italiaan wordt geregeld met een weegschaaltje gespot, waarop hij de ideale hoeveelheid voedingsstoffen afweegt. Riccardo trekt zich er allemaal niets van aan – hij wil maar één ding, de beste zijn.
Osella
Wat dat betreft is het team van Osella een koude kermis. Als grotere Formule 1-teams hun neus ophalen bij de naam ‘Paletti’, wijkt papa Arietto uit naar het chaotische Osella Squadra Corse. Regelrechte knudde is een understatement. Osella bakt er werkelijk niets van in de Formule 1, kijkt sinds haar oprichting in 1980 ieder weekend met geknepen billen naar de kwalificatiesessies – welke meestal resulteren in een Did Not Qualify en een voortijdige opruimbeurt van de garage. Riccardo weet het niet met Osella, maar papa Arietto wil doorpakken.
Zodoende zit Riccardo tijdens de seizoensopener van 1982 in Kyalami – u weet wel, het raceweekend waarin de coureurs bijna verstek lieten gaan vanwege gekonkel om superlicenties – in de wagen van Osella. Kwalificeren doet-ie ‘m niet, daarvoor is het materiaal te zwak en Riccardo bovendien te onervaren. Om te duiden hoe zo’n hobbelkar de Osella was: Riccardo’s teammaat Jean-Pierre Jarier, een gewezen Formule 1-veteraan met drie polepositions achter zijn naam, weet zich met de hakken over de sloot – als 26ste en laatste – te plaatsen.
Ook in Rio en op Long Beach komt Riccardo tekort. Bij het vierde treffen van 1982 mag-ie wél van start, zij het doordat alle FOCA-teams zich hebben teruggetrokken. Er staan slechts veertien deelnemers op de lijst voor de Sanmarinese Grand Prix en Riccardo is daar één van. Hij kwalificeert zich als dertiende, maar moet bij de start verstek laten gaan. De wagen wil niet aanvuren en dus wordt Riccardo naar de pits gerold. Van daaruit rijdt hij een kansloze race, die na zeven rondjes vanwege transmissieproblemen voortijdig wordt beëindigd.
Na het wonderlijke Formule 1-debuut vervalt Riccardo kortstondig in het oude patroon: op Zolder, waar Gilles Villeneuve verongelukt, en in Monaco, waar Jarier de nieuwe ophanging krijgt en Riccardo wordt afgescheept met ouwe meuk, komt hij tekort om zich te kwalificeren. In de nauwe straatjes van Detroit lukt het wél, maar dan vliegt de pechduivel alsnog tegen Riccardo aan. Als volgt: tijdens de warm-up breekt er bij Riccardo een wiel af. Vervolgens gaat de brandblusser in Jariers wagen pardoes af. Er is een reservebolide, en die gaat naar de ervaren Fransman. Riccardo moet andermaal toekijken.
Canada
Tijdens het Grand Prix-weekend op Canada hangt er een rare sfeer op de Formule 1-paddock. Geen wonder: het seizoen 1982 verloopt bijzonder dramatisch. De FISA en de FOCA zijn elkaar meermaals in de haren gevlogen en tot overmaat van ramp is Villeneuve verongelukt. Geen thuisheld in Montréal, dus, waar het circuit naar de betreurde coureur is vernoemd. Relletjes zetten zich voort in de pitstraat. De temperamentvolle Chico Serra verkoopt landgenoot Raul Boesel een stoot voor zijn kanis nadat laatstgenoemde hem in de wielen heeft gereden.
Riccardo muist zich tussen alle ellende door naar, zowaar, een startplaats. De opwaartse lijn is merkbaar: waar hij in Detroit al van start had mogen gaan, daar is-ie in Canada zelfs 23ste van de 26. Het gat naar de ervaren Jarier, iets meer dan een seconde, is ook nog te overzien.
Wat volgt, is niets. De Grand Prix van Canada wordt gestart. Didier Pironi, uitgerekend Didier Pironi, die volgens de overlevering zo’n hoofdrol speelde in het verongelukken van Villeneuve, blijft vanaf poleposition staan op de grid. Tien wagens razen langs de rode Ferrari, waarbij Boesel ‘m nipt weet te ontwijken. Riccardo niet. Hij slaat te pletter tegen het achterwerk van de Ferrari.
Dat de Osella gelijkstaat aan een rammelkar, is op de paddock bekend. Dat-ie zo weinig kan hebben dat de gehele voorkant wordt weggeslagen, is nieuw. Riccardo wordt verpletterd door zijn stuurtje, die het na de klap gemunt heeft op de borstkas van de kleine Italiaan. Zijn aorta wordt doorboord. Als F1-dokter Sid Watkins zich naar Riccardo snelt om te redden wat er te redden valt, vliegt de Osella in brand.
Moeder Gianna, die vijftig meter verderop staat, ziet haar 23-jarige zoon – die ze twee dagen later had willen verrassen met een verjaardagsbezoekje aan New York – voor haar ogen sterven. Gezegd wordt dat het doktersteam Riccardo misschien had kunnen redden als de wagen niet in brand was gevlogen, maar dat is koffiedik. Feit is dat op zondag 13 juni 1982 een jonge, talentvolle, bloedserieuze coureur is overleden.
Nasleep
De Formule 1 trekt haar lessen uit het sterfgeval en sommeert teams hun neusstructuren te verstevigen. Ook wordt er een wet aangenomen die bepaalt dat Grand Prix-starts direct worden afgebroken als er een wagen blijft staan. Het Formule 1-seizoen 1982 blijft van drama naar drama voortbewegen, als ook op de Hockenheimring een gigantisch ongeluk plaatsvindt. Het is nota bene Pironi zelf, die verbrijzelde benen en een misgelopen titeljacht overhoudt aan een zware klapper.
Osella blijft nog jaren aanmodderen en verdwijnt na het seizoen 1990 via de achterdeur. Mike Earle krijgt het in 1989 alsnog voor elkaar om de Formule 1-grid te bereiken, als hij via de nieuwe Formule 3000 promoveert naar de koningsklasse. Stefan Johansson zorgt op Estoril in 1989 voor Earle's moment suprème door op een fenomenale derde plek te finishen. Earle en Onyx houden het amper twee jaar vol, want financiële problemen duwen ze kopje onder.
Het circuit van Varano, waar menig jong talent rondjes rijdt in opleidingsklassen, wordt naar Riccardo vernoemd. Op dat Riccardo Paletti, na veertig lange jaren geleden, niet wordt vergeten.
De teams en coureurs kunnen zich voorbereiden op een natte kwalificatie in Brazilië. Vlak na de sprintrace op he...
Het team van McLaren kende vandaag een redelijk simpele sprintrace. Oscar Piastri en Lando Norris reden met gemak weg...
Max Verstappen kwam als derde over de streep in Brazilië. De Nederlander reed een goede sprintrace, en na afloop...
Lewis Hamilton reed een kleurloze sprintrace in Brazilië. Terwijl alle aandacht uitging naar de strijd aan de ko...
Charles Leclerc kwam vandaag als vierde over de finish tijdens de sprintrace in Brazilië. Hij kon lang de druk o...
Kijk! Dit is een pareltje René 👍
Wederom een mooie terugblik naar een vergeten historie.
Ik kende de coureur niet en had nog nooit over deze crash vernomen.
Ik ben dus vandaag wat wijzer geworden.
Bedankt.
Zojuist naar aanleiding van dit artikel ook maar even het wereldwijde internet geraadpleegd op zoek naar informatie en vervolgens ontdekt dat de fatale crash zelfs vanuit verschillende hoeken op YouTube te vinden is.
Bijzonder om te zien dat het publiek over de vangrail klimt om van dichtbij te kijken en de cameramannen tussen de hulpverleners doorlopen terwijl deze nog vechten voor het leven van de coureur.
Wat een totale chaos in vergelijking met vandaag de dag.
p.s. Ik ga de link naar de video's hier niet plaatsen ivm de fatale afloop dus als je ze wil zien moet je ze zelf even opzoeken.
Goed stuk weer van Oudman.
Deze huiveringwekkende geschiedenis komt weer naar boven.
De coureurs zaten toen ook ver naar voren in hun auto (zie foto) hun voeten konden ze als het ware op de voorvleugel leggen...
Had idd ook nog nooit van de beste man gehoord. Wie weet wat hij had kunnen bereiken als pa minder ambitieus was geweest. Doet me denken aan Stroll.
En wat een verschrikkelijk ongeval in een zeer ongelukkig jaar. Wat dat betreft is er veel verbeterd. Dat de coureurs toen idd zo ver naar voren zaten is nu moeilijk te bevatten.
Complimenten voor het goede stuk René!
Stjonge,zelfs nog nooit van de coureur gehoord?!
Sjezus dat leer je toch als 1e op de lagere school!
Toen ik op de lagere school zat was deze coureur nog geen coureur.
Geschiedenisboeken zijn dan ook pas ver na mijn tijd geschreven.
Complimenten voor dit mooie stuk. Naar mijn mening wordt Paletti in dit artikel iets meer talent in de schoenen geschoven dan hem rijk was. Maar het misstaat niet. En zeker gezien zijn ongeluk een echte ommekeer in de Formule 1 teweeg heeft gebracht, is zijn dood te nimmer voor niets geweest.
Dat zeg ik inderdaad ook niet @Beerkuh. Maar we zijn het beiden er over eens dat hij niet de meest getalenteerde rijder in het veld was. In zijn Formule 2 jaar, reed hij met hetzelfde materiaal (chassis en motor) als Boutsen en Fabi. En zij reden Paletti helemaal zoek. Zelfs Checotto presteerde beter dan Paletti toen hij een paar races met hetzelfde materiaal reed.
Het doet niks af van zijn enthousiasme en professionaliteit. En al helemaal niet van zijn nalatenschap. Oprecht denk ik ook dat hij een mooie carrière in de Formule 1 had gehad. Maar, zoals gezegd, hij was niet de meest helder juweeltje van de talentenkroon destijds.
Beri vergeet niet dat hij slechts 5 jaar autosport ervaring had en dat was incl F2 en F3. En dat in een tijd dat sporters nog lang niet zo goed getraind en begeleid werden en dus veel minder goed “bewapend” ten strijde moesten trekken met auto’s die soms zelfs ronduit gevaarlijk om te rijden waren. Alleen al een snel rondje met die auto’s rijden was al een overleving op zich. Laat staan racen met anderen. Het waren andere tijden en je kan niemand uit die tijd langs een meetlat leggen. Als je in die tijd F1 reed was je sowieso al crazy as hell en verdien je eigenlijk niks dan respect en lof.
Mooi, je vergeet dat hier de uitdrukking alles Paletti vandaan komt ! Het verhaal gaat dat als je hem vroeg hoe het ging, hij steevast antwoordde; Alles Paletti ! (Uiteraard in het Italiaans ) nog vaak wordt deze uitspraak gebezigd
@Stri en toch is het echt zo, je zou dit aan insiders van de F1 moeten vragen (de wat oudere) dat alles Paletti daarna overal en verschillende herkomsten heeft dat lijkt me duidelijk! feit blijft dat Paletti dit steevast antwoordde als ze hem vroegen hoe het ermee ging
Ik zie het nog gebeuren, Peroni zwaaide nog om aan te geven dat hij stil stond, maar dat heeft Riccardo Paletti nooit gezien. Peroni was ook als eerste bij hem en probeerde nog wat bodywork van de auto te halen. Op youtube is het hele gebeuren nog te vinden voor de nieuwsgierigen onder ons.
Er bestaan ook serieus schokkende foto's waar Sid Watkins op de wagen geklommen over Paletti heen hangt. Met de rook nog vormend uit de auto die met bluspoeder bedekt is. Als je kijkt naar hoe kort de wagen is geworden op die fotos, besef je ook meteen dat Paletti waarschijnlijk nooit meer geracet had als hij het ongeluk zou hebben overleefd.
En weer een ervaring rijker. Dank je voor weer een mooie inbreng Rene
Vraagje aan de oudere heren onder ons: Hoe keken jullie in 1982 Formule 1? Was er überhaupt in 1982 wel een mogelijkheid om in Nederland elke race live te kijken? RTBF of BBC?
Was links of rechts wel wat van mee te nemen op de openbare televisie netten in Europa.
In Nederland kreeg je weleens samenvattingen, en smaandags stond er weleens iets in de kranten.
De BBC was eigenlijk de hofleverancier van wedstrijden......als het televisie beeld het toeliet.
Regelmatig atmosferische storingen stoorde het beeld nogal.
Toen de centrale antenne's kwamen werd het allemaal veel beter.
Toch niet altijd RBH, de BRT (Belgische omroep) nam er nogal eens een loopje mee, uitzenden als het niet in de gids stond, of niet uitzenden als het wél in de gids stond.
Dit alles was eind jaren 70 en begin jaren 80.
In 82 was ik 12, ik kan me herinneren mijn vader keek veel naar studio sport voor het voetballen waar hij fanatiek verslaafd aan was en waar ik gruwelijke hekel aan had, maar die zonden ook wel eens verslagen uit van de F1, en mijn vader wilde geen seconde missen van voetballen, dus liet hij maar F1 opstaan, wachtende het was afgelopen.
Dat was altijd het moment voor mijn moeder en ik om F1 te kijken, en ja heb mijn racegenen van mijn moeders kant, die stond vroeger ook als mijn monteur in de Pitstraat toen ik aan RC racen deed.. :D had de enige moeder daar die stond te sleutelen.. Mijn Vader kon nog geen schroevendraaier van een Hamer onderscheiden :P
Vergeten te zeggen, eerste keer ik een F1 race maakte was in geloof ik 79, een achter neef van mij aan mijn moeders kant, die (denk oud gediende het wel door hebben wie) zijn eerste F1 race mocht rijden, en ik voor het eerst naar het buitenland ging als 8 a 9 jarig jochie, zo spannend dat was voor me allemaal.
Kan me vaag herinneren om door die pitstraat te wandelen en die chaos, maar meeste is geef ik toe beetje vervaagd in de jaren.
Echter ben sedert die tijd eigenlijk F1 fan, echter pas later toen mijn vader was overleden ben ik het pas echt gaan volgen.
Ik had nogal een ouderwetse vader zeg maar, die bepaalde wat er werd gekeken, en je raad het al, dat was voetballen.. hence mijn diepe aversie tegen voetbal.
RTBF !
Bebrilde Italiaan?
Volgens mij had hij ook krullen?!
Overmoedige rich kid rijdt zich dood.
Ik denk dat hij inhoudelijk wel iets meer was dan dat.
Maar goed. Jij zal waarschijnlijk weer een hele theoretische handeling gaan geven, doorspekt met mooie woorden, waarom ik een etterbak ben en met mij 67% van dit forum en waarom jij gelijk hebt en Paletti gewoon niets meer was dan een rich kid die teveel wilde. En wordt een mens en overledene met 1 pennenstreek weggeschreven als futiliteit door de wel edele paardenfluisteraar. Ik hou ervan.
Ik vind het tragisch voor zijn familie, maar lees in dit artikel nu niet waarom deze meneer 40 jaar na dato nu precies herdacht moet worden.
Hij is op ongelukkige wijze komen te overlijden tijdens zijn vrijwillige deelname aan een riskant evenement. That's it.
Het is duidelijk dat het verleden je niets doet, deze mannen waren echte helden die met hun leven speelde. Iedere dode mag herdacht toch, zonder te denken waarom?? Dat mag iedereen voor zichzelf bepalen.
@koppie toe
Waarom is iemand die zijn leven in de waagschaal legt automatisch een held? Wat heeft deze meneer betekent voor de mensheid dat hij als held moet worden bestempeld?
*betekend
Voor mij en heel veel andere mensen wel iig.
Fluisterend paard een held hoeft niet persé iets voor de mensheid gedaan te hebben. Dit waren helden ter vermaak van ons.
Een held is iets persoonlijks Paardefluisteraar. Mijn vader is n held voor mij. Heeft niet echt iets voor de mensheid betekend, maar n held voor mij. Ik snap dan ook niet dat je met jou ‘wat heeft hij betekend voor de mensheid?’ opmerking komt. Alsof dat ooit n graadmeter voor n held is. Het is de reden dat ik als kind besmet raakte met de F1; ik kon gewoon niet geloven dat zij dit durfden! Iedere race kon je doodgaan, en toch elke keer weer instappen en volgas in levensgevaarlijke machines! Ja, helden voor mij. Stuk voor stuk. Ook vd indy500. Die namen uitspreken kan ik al n brok v in mn keel krijgen. Helden. Onmetelijk veel ontzag voor hen. Ik heb dit toen op tv gezien, bij n vriendje thuis waar ik logeerde. Maakte enorm veel indruk. Ik was 11.
@De Zeswieler
Dat je je ouders als persoonlijke helden ziet, snap ik - die hebben immers (als het goed is) veel voor je betekend en hebben bijgedragen aan jouw vorming.
Maar over het bombarderen van mensen tot held puur op hun bereidheid bepaalde risico's te nemen zijn we het oneens.
Ik vind bijvoorbeeld bungeejumpers, bergbeklimmers, mensen die buiten de piste gaan skiën en motorrijders geen helden. Mensen die grote hoeveelheden drugs naar binnen werken, grote geldbedragen vergokken of zeer speculatief actief zijn op de aandelenmarkt ook niet. Dat zijn ook allemaal mensen met een grotere risicobereidheid dan ik.
Alex Zanardi heeft zichzelf volgens mij drie keer finaal in de kreukels gereden. Leuk voor zijn zoon, dat zijn voorheen kerngezonde vader er door zijn eigen adrenalinezucht niet meer voor hem als vader kan zijn. Ik houd van racen, maar aan de verafgoding en verering van coureurs doe ik niet mee.
Dat respecteer ik Horse Whisperer. Het is dan ook - zoals ik al aangaf- iets persoonlijks. Het is voor mij ook geen keuze om bijv een Niki Lauda als held te zien. Dat is vanzelf gegaan. Het werkwoord 'bombarderen' geldt dan ook niet voor mij. Het is puur ontzag, onmetelijke bewondering en respect wat ik ervaar als ik naar die man kijk. Tegelijkertijd zijn het ook geen goden ofzo. Gewoon mensen, met hun leuke en stomme dingetjes.
Maar ook auto's zijn een soort 'helden' voor me. De P34-zeswieler uit 1976 bijvoorbeeld haha! Gewoon om wat ie is. Ik kan een dag om die auto heenlopen en als een kind blijven bewonderen, waarschijnlijk met brok in de keel.. Maar ècht bewonderen hè! Met een smile van oor tot oor en flonkerende ogen en verhoogde hartslag. Eventjes aanraken, mijmeren. Ja, ik heb dat. En ook bij Brambillia, Regazzoni, Scheckter, Andretti, Rolf Stommelen, Swede Savage, Gilles Villeneuve en ga zo maar door. Daar is mijn liefde voor de sport ook helemaal op gestoeld. Aan de techniek heb ik een broertje dood en amper interesse, maar het uiterlijk en de karakteristieken vd mensen en de wagens - de historie- tja...daar komt heldendom bij kijken voor mij. Voor de mens èn de machine.
Mooi gesproken zeswieler, ik ben iets korter van stof. Helemaal met je eens, zo voel ik dat ook.
Je bent niet helemaal paletti in je bovenkamer paardmans.
Lokale tijd
18:00 - 20:00
19:00 - 20:00
18:00 - 20:00
Lokale tijd
18:00 - 20:00
19:00 - 20:00
18:00 - 20:00
Bahrain International Circuit - Wintertest
Evert van der Pick
Posts: 6.118
Kijk! Dit is een pareltje René 👍
Wederom een mooie terugblik naar een vergeten historie.
Ik kende de coureur niet en had nog nooit over deze crash vernomen.
Ik ben dus vandaag wat wijzer geworden.
Bedankt.