Historie: Hoe twee broers geschiedenis schreven met het eerste Nederlandse F1-team

Spyker was de laatste Nederlandse renstal op de grid van de Formule 1. Na één seizoen (2007) nam het meteen weer afscheid van de koningsklasse. Het sportwagenmerk was niet het eerste F1-team van eigen bodem. Die historische eer kregen de gebroeders Rody en Bob Hoogenboom midden jaren '70 met hun BoRo.

Het verhaal over de deze twee pioneers is door het verstrijken van de tijd in de vergetelheid geraakt. GPTODAY.NET richt daarom in dit artikel de schijnwerpers op de broers die het voor mekaar kregen om met hun eigen team deel te nemen aan het wereldkampioenschap Formule 1.

1 en 1 = F3

Het startpunt van dit sensationele F1-avontuur begon bij de jonge en begaafde coureur Roelof Wunderink. De Eindhovenaar had de ambitie om de absolute top te bereiken. Jeugdopleidingen bij F1-teams bestonden nog niet en als talentvolle rijder was je vaak overgeleverd aan de goodwill en diepe zakken van anderen.

Wunderink zocht naar kapitaal voor deelname aan de Europese Formule 3 in 1973. Via een contactpersoon kwam de Eindhovenaar in aanraking met de gebroeders Hoogenboom. Rody, de meer op de voorgrond tredende, en Bob, de meer rustige van de twee, zagen een sponsordeal van een voorgespiegelde 35.000 gulden (ca. 16.000 euro) wel zitten om hun succesvolle bedrijf HB Bewaking verder op de kaart te zetten. Dat dit kon in combinatie met hun grote passie voor het racen was een zeer mooie bijvangst.

Met de toegezegde financiële steun kocht Wunderink zich in bij het team van Ensign. Tijdens het seizoen kregen Rody en Bob snel door dat die 35.000 gulden een instapprijs was om Wunderink te laten rijden. De kosten liepen snel op in de tonnen door de aanschaf van nieuwe torrentjes. En als ze niet opletten, werden die nieuwe motoren voor Wunderinks Britse teamgenoot gebruikt.

De gebroeders leerden door deze praktijken dat de racerij niet romantisch was, maar een keiharde business waar je eet of gegeten wordt.

Dure hobby

In de F3 deed Wunderink het naar behoren en kon in 1974 de volgende stap zetten in zijn carrière: de F5000. Deze klasse was oorspronkelijk bedoeld als een goedkope serie,  gericht op raceauto's die niet langer in een bepaalde formule thuishoorden. De aanduiding '5000' komt van de maximale motorinhoud van 5,0 liter die in de openwielers waren toegestaan.

Wunderink betaalde het Chevron-chassis, terwijl de kosten voor de F5000-motoren en andere zaken terecht kwamen op het bordje van HB Bewaking. Per motor 80.000 gulden (ca. 36.000 euro). 

Het werd opnieuw een dure grap en de gebroeders Hoogenboom kwamen tot inzicht dat de Formule 1 een goedkopere en betere optie was voor exposure van het beveilingsbedrijf. Het rebuilden van een krachtbron in de F1 was maar 15.000 gulden. Daarnaast konden reiskosten worden vergoed bij het scoren van punten.

De gebroeders Hoogenboom en Wunderink zagen een uitgelezen kans om zich te voegen bij de elite van de mondiale autosport.

Eerste F1-deal

In de jaren '70 waren er veel F1-renstallen die snakten naar sponsors om het hoofd boven water te houden. De F1-tak van Ensign was daar één van. Na het vertrek van twee investeerders was het Britse team op zoek naar een financiële injectie. Zonder nieuwe geldstromen was het over en sluiten voor ze.

Het duurde daarom ook niet lang voordat eigenaar Morris Nunn aan de deur klopte van HB Bewaking voor een sponsordeal. De teameigenaar en de gebroeders Hoogenboom kenden elkaar al door hun samenwerking in de Formule 3.

Rody en Bob waren door schade en schande wijzer geworden in het wereldje en stelden een stevig contract op met duidelijke eisen: materiaal waar de broeders voor betaalden was van hen. Daarnaast werd Wunderink een van de coureur en HB Bewaking de hoofdsponsor. Nunn had weinig keus met een dreigend faillissement boven het hoofd en tekende de overeenkomst zonder blikken of blozen.

WK-debuut in zwart weekend 

In 1975 reed Wunderink met de Ensign van een jaar eerder. De nieuwe N175 was nog niet klaar voor gebruik. Het officiële WK-debuut van HB Bewaking als hoofdsponsor en Wunderink als F1-rijder was tijdens de controversiële Grand Prix van Spanje. Niet op het Circuit de Catalunya, maar door de straten van Barcelona.

De onveilige baancondities, waaronder fragiele vangrails die slecht waren vastgeschroefd, zorgden voor een staking onder de rijders. De meeste coureurs bleven de gehele vrijdag binnen. Jacky Ickx - die geen lid was van de Grand Prix Drivers Assocation - en een paar anderen reden wel tijdens de oefensessies.

Ondanks dat de vangrails werden verstevigd met de vereiste bouten, wilde het grotendeel niet instappen. Door enorme druk vanuit de organisatie, die dreigde met rechtzaken en inbeslagnames van bolides, hadden de coureurs weinig keus. De Grand Prix ging door.

Met de voortzetting van het raceweekend was niet de vraag of, maar wanneer een ernstig ongeluk ging gebeuren in Barcelona. En waar men bang voor was, kwam uit op zondag. Bij een zware crash van Rolf Stommelen kwamen een fotograaf, brandweerman en twee toeschouwers om het leven. De Duitse coureur werd zwaargewond afgevoerd naar het ziekenhuis met een gebroken been, pols en twee ribben.

De wedstrijd werd door dit tragische incident vroegtijdig afgevlagd. Doordat minder dan driekwart van de volledige afstand was afgelegd, werden halve punten uitgedeeld. De race in het zuid-westen van Barcelona werd gewonnen door de Duitser Joch Mass, zijn eerste F1-zege. 

Wunderink vocht een hard duel uit met racelegende Ickx en reed dichtbij een puntenfinish, maar moest zijn eerste opvallende optreden staken na een kapotte aandrijfas. Die begaf het als gevolg van een botsing in de openingsronde.

Leuk bijkomend detail: Het laatste halve puntje ging naar Lella Lombardi, de enige vrouwelijke deelnemer die tot op heden een (half) punt wist te scoren in de Formule 1.

Onheil in de duinen

De volgende bestemming was Monaco, maar kwalificeren was voor Wunderink een mission impossible met achttien startplaatsen beschikbaar. Op zich geen schande, want ook ervaren F1-piloten zoals Graham Hill miste de boot.

In het vrije weekend daarna besloot Wunderink mee te doen aan een F5000 wedstrijd in Zandvoort, zodat het thuispubliek kon zien wat hij in zijn mars had. Achteraf gezien geen goed idee, want de Nederlander verongelukte zwaar bij Tunnel Oost tijdens een oefensessie. Oorzaak: een lekke voorband.

Toeschouwers moesten Wunderink uit het wrak halen. Met spoed werd de coureur naar het ziekhuis van Haarlem gebracht. De artsen constateerden een hersenkneuzing en hij moest geopereerd worden aan zijn jukbeen.

De gebroeders Hoogenboom moesten door de blessures van Wunderink onverwachts op zoek naar een vervanger voor de Dutch Grand Prix. Ze kwamen uit bij Gijs van Lennep. Ondanks het flinke eisenpakket van de Hollandse coureur, gingen Bob en Rody akkoord. Een Nederlandse coureur bij een Nederlandse Grand Prix gaf extra cachet en was van grote commerciële waarde voor hun bedrijf.

De samenwerking met Van Lennep liep allesbehalve op rolletjes. Bij de Nederlandse Grand Prix was hij ontevreden over de wagen en wilde na de volgende wedstrijd op de Nordschleife niet meer voor Ensign en de broers rijden. 

Maar na zijn knappe zesde plaats op de Green Hell, waarmee hij het allereerste punt ooit scoorde voor Ensign, wilde Van Lennep terugkomen op zijn vertrek. Echter, Rody en Bob hadden in de tussentijd andere plannen gemaakt en hielden Van Lennep aan zijn eigen ontslag.

Tegen de Nederlandse pers liep Van Lennep leeg. Hij begreep niet dat hij aan de kant werd geschoven na een geweldig resultaat. Beide broers werden hierdoor in de media onterecht negatief afgeschilderd en waren daar zeer verbolgen over. Maar de vergoede reiskosten door dat ene punt in Duitsland maakten veel goed.

Herrie in de keuken

Wunderink keerde definitief terug in de auto - na een eerdere mislukte poging - bij de Grand Prix van Oostenrijk. Tot grote vreugde van de broers. Hij kon echter zijn oude vorm niet meer terugvinden. Het zware ongeval in de Zandvoortse duinen had littekens achtergelaten en de Nederlandse rijder zou uiteindelijk na de Grand Prix van de Verenigde Staten er de brui aan geven.

Tijdens dat Amerikaanse Grand Prix-weekend ontstond er trouwens flinke frictie tussen Ensign-teambaas Nunn en de gebroeders Hoogenboom. Het begon met de discussie om Wunderink te vervangen voor een Amerikaanse coureur. Rody en Bob trapten op de spreekwoordelijke rem en Wunderink bleef zitten waar die zat en mocht het weekend racen.

De Nederlanderse rijder viel in de wedstrijd op Watkins Glen uit door een kapotte aandrijfas. De Hoogenbooms waren furieus na afloop, want Nunn besloot Wunderink met een oude aandrijfas te laten rijden. Op de baan liep het met een sisser af, maar binnen het team ontplofte de boel.

Het waren niet de eerste akkefietjes die gebeurde in 1975 tussen de broers en Ensign, maar na de Grand Prix in de V.S. was het vertrouwen tussen beide partijen gezonken tot een dieptepunt. Toen Nunn in de periode daarna zonder overleg met een nieuwe hoofdsponsor kwam aanzetten, was de maat vol bij Rody en Bob. De samenwerking werd stopgezet.

IJzeren staaf

De gebroeders begonnen rechtzaken om de betaalde inboedel bij Ensign op te eisen, zoals contractueel was vastgelegd. Het vonnis viel in het voordeel uit van de broers, maar daarmee was het gesteggel nog niet voorbij.

Toen Rody en Bob de spullen wilden ophalen bij de fabriek van Ensign in Engeland, liep Nunn met een ijzeren staaf op hen af. De broers deinsden niet terug en grepen ook naar ijzerwerk. De slaande ruzie werd voorkomen door het toegesnelde Ensign-personeel die de eigen baas tegenhield en hem tot kalmte bracht.

Uiteindelijk konden Rody en Bob de vrachtwagen vol laden met al het spul en reden zonder geldig groot rijbewijs richting de luchthaven van Heathrow. Daar namen overgekomen hulptroepen het stuur over en reden terug naar de Lage Landen.

Terug op eigen bodem bloeide het idee op om een eigen F1-team op te starten met de meegenomen spullen, waaronder dus die F1-bolides. Zo gezegd, zo gedaan.

Geboorte van BoRo

Bovenkerk, een klein dorpje in Noord-Holland naast Amstelveen, werd het decor van Nederlandse autosportgeschiedenis. In de woonplaats van de broers werd een loods gehuurd om te sleutelen aan de F1-wagens. Deze zouden worden ingezet voor het wereldkampioenschap Formule 1 in 1976. Het team ging door het leven als BoRo, een afkorting van de voornamen. Het eerste F1-team uit Nederland was hiermee een feit 

Larry Perkins, op dat moment Europees F3-kampioen, werd gecontracteerd en vloog over naar het koude kikkerlandje en ging zich settelen in Amsterdam-Buitenveldert. Rody en Bob hadden na de negatieve situatie met Van Lennep geen zin meer in coureurs uit eigen land, maar dat kwam ook omdat er weinig Nederlands talent voorhanden was.

001 in actie

De Ensign N175 uit 1975 werd zo goed mogelijk klaargestoomd voor het nieuwe seizoen. De wagen werd omgedoompt in BoRo 001 en kreeg een Ford-Cosworth-krachtbron achterin.

Perkins kwam in 1976 met het Nederlandse team maar vijf keer tijdens een Grand Prix-wedstrijd in actie, in het roemruchte seizoen waarin James Hunt op een nat Fuji zijn eerste en enige wk-titel behaalde en het seizoen waarbij zijn rivaal, Niki Lauda, ternauwernood aan de dood ontsnapte na een zware crash op de Nordschleife.

Het F1-debuut van BoRo was pas bij de eerste wedstrijd in Europa op het permanente circuit in Jarama, Madrid. De gebroeders Hoogenboom sloegen de verre tripjes over. Perkins slaagde in Madrid erin om direct zich te kwalificeren en werd dertiende bij de wedstrijd op zondag.

Het beste resultaat uit de korte geschiedenis van de eerste Nederlandse renstal was bij de race daarna op het historische circuit van Zolder. Punten werden niet gescoord, maar een achtste positie bij de finishlijn was een knap resultaat.

In 1977 kwam BoRo amper nog opdraven, maar de Nederlandse Grand Prix overslaan, was geen optie. De auto (nog van oorsprong het omgedoopte Ensign-chassis), werd dat jaar bestuurd door de Brit Brian Henton. De Hollandse Grand Prix liep echter uit op een deceptie na een diskwalificatie vanwege een valse start.

Het raceweekend in Italië op 11 september van dat jaar zou de laatste inschrijving zijn van de kleine renstal uit Bovenkerk. Henton kwam niet door de kwalificatieronde heen. Hierdoor viel het doek definitief voor BoRo.

De gebroeders behaalden met hun eigen renstal geen noemenswaardige prestaties, maar het F1-avontuur hadden Rody en Bob voor geen goud willen missen.

Het adres van de loods bestaat nog steeds, maar van de sporen van BoRo is niks meer te zien. Het industieterrein waar de garage stond, werd later geannexeerd door Amstelveen.

In Memoriam 

Rody overleed onverwachts in 2017 en werd 73 jaar oud. De eigenzinnige en humorvolle Rody met zijn hart op de tong was gek op sport en met name op de racerij. Met het bedrijf HB Bewaking sponsorde de ondernemer tientallen jaren een speedboatteam, een wielerploeg en verschillende talenten in allerlei disciplines. Maar het meest bijzondere was natuurlijk baas zijn van een eigen renstal in de Formule 1, dat samen met zijn lieftallige broer. 

CBR600F

Posts: 968

Mooi verhaal. Voor de lezer een korte aanvulling: De Grand Prix van Spanje waarnaar wordt verwezen betreft Montjuic in Barcelona. Je kunt de route van het circuit nog enigzins lopen, aangezien dat nu gewoon openbare weg is. Ligt pal naast het olympisch gebied en is sowieso een mooie omgeving. Als... [Lees verder]

• 5
• 13 aug 2022 - 09:42

Alle 35 comments ▼