De onbekende coureur Harvey Mushman - het raceleven van King of Cool

Hij sleepte een Oscarnominatie voor zijn rol in The Sand Pebbles in de wacht, groeide in de vrijgevochten jaren ’60 uit tot het vleesgeworden symbool van zijn rebellerende generatie en zou vanwege een niet al te gezonde levensstijl en een degeneratieve ziekte uiteindelijk niet ouder worden dan 50 jaar. Vandaag, 7 november, is de sterfdatum van Steve McQueen.

Waarom een roodharige acteur die al ruim veertig jaar het aardse heeft verlaten wordt genoemd op een autosportsite? Wel, dat komt omdat de King of Cool een heel behoorlijk potje kon sturen. Steve McQueen won meerdere motorraces en kwam in 1970 als tweede over de eindstreep tijdens de 12 uursrace van Sebring. Let that sink in: McQueen kwam na twee dagdelen autoracen op slechts twintig seconden van Mario Andretti’s wagen als tweede onder de finishvlag door. Of, in 2022-taal: alsof Leonardo DiCaprio bij een endurancerace kort achter Max Verstappen finisht.

Omdat McQueen op de toppen van zijn roem nergens ter wereld ongezien over straat kon, schreef hij zich geregeld onder een pseudoniem in voor de auto- en motorwedstrijden waaraan hij graag (en veel) deelnam. Harvey Mushman was het alias, hardgaan de specialiteit. GPToday.net blikt terug op het raceleven van een wereldster.

Probleemkind uit Indianapolis

In het voorjaar van 1930 wordt Terrence Steven McQueen geboren in Beech Grove, een voorstad van Indianapolis – de stad waar de voorbereidingen op de 18th International 500-Mile Sweepstake Race op het punt staan te beginnen. Toch is het niet op de Indy dat McQueen verslingerd raakt aan het racen. Er is familieleed nodig om dat proces in gang te zetten.

Pa McQueen is namelijk kort na de geboorte van het roodharige jochie met de noorderzon vertrokken, waardoor moeder de drankfles niet kan laten staan. Kleine Steve wordt noodgedwongen bij opa en oma geparkeerd, om aldaar zijn eerste rondjes op een crossmotortje af te werken. Met opa klikt het goed – met stiefvader, die vanaf Steve’s achtste jaar in beeld komt, allerminst.

De nieuwe vlam van moeder heeft namelijk nogal losse handjes en dat moet kleine Steve geregeld met een aframmeling bekopen. Het kleine menneke ontwikkelt er een rebelse kijk op de wereld door, zet zich af tegen autoriteit en trekt naar de straten. Enkel een geslaagde periode op een kostschool weet Steve van een definitieve overstap naar het criminele circuit te weerhouden.

King of Cool

Van straatschoffie naar koning – het is weinigen gegeven, maar Steve McQueen flikt het binnen een jaar of vijftien. Als blijkt dat hij heel aardig kan acteren, heeft de jongeling er namelijk een tweede hobby bij en kan hij zijn tijd verdrijven met iets waarin hij niet alleen goed is, maar ook nog een zakcent mee verdient.

Zijn eerste hobby is het racen. Op onbewaakte momenten stapt McQueen op zijn motorfiets, om deel te nemen aan illegale straatraces. Geregeld wint hij de pot – het gaat vaak om bedragen van rond de honderd dollar, een munteenheid die dan nog aan de gouden standaard is gekoppeld en dus nog waarde kent. Om geen aandacht van filmfans te wekken, schrijft McQueen zich in onder de naam Harvey Mushman.

McQueens acteerdoorbraak komt dankzij de televisieserie Tales of Wells Fargo, waarvandaan hij doorgroeit tot een ster op het witte doek. Als captain Virgil Hilts in The Great Escape verdient hij zijn bijnaam The King of Cool (the Cooler King), om via Love with the Proper Stranger, The Cincinnati Kid en het bovengenoemde The Sand Pebbles in de mondiale schijnwerper te belanden. Tussendoor werkt hij als Harvey Mushman kranig zijn motorraces af. Al die fictieve namen werken natuurlijk in op je creatieve vermogens om er zelf eentje te bedenken. Als luitenant Frank Bullitt in de gelijknamige thriller voert McQueen al zijn eigen stuntwerk uit, in die befaamde Ford Mustang Fastback.

Le Mans

Al in de vroege jaren ’60 droomt de roodharige acteur van een racefilm. Als John Frankenheimer langskomt met een hoofdrol in Grand Prix – wat later in de racewereld als absolute klassieker zou worden betiteld – klapperen McQueens oren. Echter, zijn baldadige inborst zit hem nog voor de opnames beginnen dusdanig in de weg – Steve krijgt bonje met de producent – dat niet hij, maar James Garner de fictieve coureur Pete Aron mag spelen.

Dan maak ik zelf wel een film, moet McQueen gedacht hebben, maar Day of The Champion draait in de soep omdat de opnames van The Sand Pebbles uitlopen. Pas in 1970 krijgt het statussymbool zijn kans om een racefilm te maken. Steve wordt echter voor een lastige keuze gesteld: of hij racet zélf in de 24 uur van Le Mans, als duo met regerend Formule 1-wereldkampioen Jackie Stewart in de razendsnelle Porsche 917, óf hij doet afstand van zijn wedstrijdambities en focust zich op de film. Een harde eis van de producer, waardoor McQueen schoorvoetend van een kans om eeuwige glorie op de racebaan naast zich neer moet leggen.

Want autoracen, dat blijkt hij ook te kunnen. Samen met Peter Revson, die later twee Formule 1 Grands Prix zou winnen, heeft de Amerikaanse acteur namelijk een ongelooflijke tweede plaats veroverd tijdens de 12 uur van Sebring. En dat terwijl zijn linkervoet nog in het gips zit, als gevolg van een motorongeluk. Enkel Andretti, Nino Vaccarella en Ignazio Giunti, oftewel Ferrari’s fabriekscoureurs, zijn de twee Amerikanen te snel af. 

Het verhaal van McQueen en zijn deelname aan de 12 uur van Sebring is een bijzondere. Waar de producent niet wil dat hij in Le Mans start, staat er in het contract niets over autoraces in de Verenigde Staten en dus ziet de wereldberoemde acteur zijn kans schoon om een privé-inschrijving in te zetten. Revson, een coureur met diepe zakken, die op het punt stond door te breken en bovendien geen moeite had om zijn wagen met McQueen te delen (iets wat veel andere coureurs niet zagen zitten) verricht het leeuwendeel van het racewerk. De latere Indy 500-polesitter rijdt ruim negen van de twaalf uur en klokt rondetijden die ongeveer drie seconden rapper zijn dan die van McQueen.

Desalniettemin mag het optreden van McQueen niet worden weggezet als enkel een publiciteitsstunt. Goed, er vielen veel coureurs uit en dat Revson en McQueen niet wonnen kwam enkel door de aanvalslust van Andretti, maar onder de regels van tegenwoordig zou de rebel een heel aardige bronzen coureur zijn. Bovendien was McQueen op drie dagen na veertig jaar oud toen hij op Sebring rondreed. 

Was McQueen eerder begonnen met autoracen, had hij een gerede kans gehad om het behoorlijk ver te schoppen. Van Andretti tot Revson, alle coureurs geven met frisse tegenzin toe dat McQueen over een bijzondere wagenbeheersing beschikt. Ondanks dat de coolheidskoning respect toont voor de grote coureurs – met Jo Siffert als voorbeeld, iemand die rap uitgroeit tot zijn rookmaatje – vreest hij niet zijn bolide in gaatjes te drukken en stevig te knokken voor positie.

Legende

Na Sebring staat het jaar 1970 vooral in het teken van filmopnames van Le Mans. McQueen wil de filmwereld koppelen aan zijn eerste liefde. Alles wordt uit de kast getrokken om van de film een succes te maken: meerdere tientallen professionele coureurs verlenen hun dienst. De nare crash van David Piper, een oud-Formule 1-coureur die een been verliest tijdens de opnames, geldt als voorbode voor het succes van Le Mans. Haar gigantische budget van ruim zevenenhalf miljoen dollar kan niet voorkomen dat de film vreselijk flopt.

Na McQueens briljante vertolking van Henri Charrière in het historische drama Papillon, komt hij mede-raceliefhebbende acteur Paul Newman tegen bij de opnames voor The Towering Inferno. De vijf jaar oudere Newman, die rond dezelfde tijd als McQueen het racevirus te pakken krijgt, zet in tegenstelling tot zijn tegenspeler – die zich te oud acht en graag naar flessen, stickies en een snuifje grijpt – alles op alles op wél deel te nemen aan de 24 Heures. Newman finisht in 1979 op een briljante tweede plaats tijdens de enduranceklassieker in Noord-Frankrijk.

Voor McQueen blijft het na de Le Mans-sof bij het verzamelen van wagens. De Porsche 917 van Le Mans staat in zijn garage, evenals de 908 waarmee hij en Revson op Sebring schitterden, een Ferrari 512, een Ferrari 250 GT, een Ford GT40, een Porsche 911S en zo nog tientallen andere racewagens en motorfietsen.

Op 7 november 1980 komt het verhaal van McQueen ten einde. Hij sterft in Mexico, na een lang ziekbed – kanker, veroorzaakt door asbest. De King of Cool laat twee kinderen, een vrouw, tientallen relikwieën uit een te kort raceleven en de legende van een racende acteur achter, die tot veertig jaar na zijn dood zal worden verteld.

Ouw-sjagerijn

Posts: 15.522

Steve McQueen en Paul Newman, twee kanjers van acteurs in hun tijd.

En vrouwenmagneten, volgens de vrouwen uit diezelfde tijd.

• 10
• 7 nov 2022 - 18:33

Alle 13 comments ▼